یکی از موضوعات
پرطرفدار در بازیها، تلویزیون و سینما، تهدید تمدن توسط ویروسهای مرگباری مثل ویروس
کرونا یا موارد دیگری با قابلیت تبدیل انسانها به موجوداتی خطرناک همچون زامبیها
است. در این مطلب به بررسی برخی از این ویروسها در دنیای بازیهای ویدیویی و
همچنین نمونههای مشابه آنها در طبیعت می پردازیم.
زامبی چیست؟
زامبیها امروزه
بخش بزرگی از فرهنگ و دنیای فانتزی هستند. اما اولین اشاره ثبت شده در تاریخ به
این موجودات در افسانهای محلی مربوط به هایتی است. ریشه این کلمه zonbi بوده و به معنای روح است. اما کاربرد آن در
افسانههای هایتی با کاربرد روح در افسانههای غربی تفاوت بسیاری دارد. در گذر
زمان، زامبی به
موجوداتی الطاق میشده که مردهاند اما بدنشان توسط موجودی دیگر (در افسانههای
اولیه توسط موجودی جادویی و بعدها توسط ویروسها و انگلها) کنترل میشود.
موارد مشابه تبدیل شدن موجودات به زامبی در
طبیعت دیده شده است. از معروف ترین این موارد قارچ Cordyceps بوده که منبع الهام بازی The Last of Us هست. هرچند این قارچ تنها توانایی انتشار
بین برخی حشرات را دارد. در ادامه بیشتر به این مورد خواهیم پرداخت. موارد انسانی
از زامبیها هم در طول تاریخ، به خصوص در هایتی، منبع این افسانهها، گزارش شده
است. اما با بررسیهای دقیقتر، این موارد ناشی از
اختلالات روانی همچون اسکیزوفرنی بوده است که افراد خود را مرده میپنداشتند و در
نتیجه مانند زامبیها رفتار میکردند.
در سالهای اخیر
زامبیها به یکی از موضوعات پرطرفدار در ادبیات، سینما، تلویزیون و بازیهای
ویدیویی بدل شده است. عامل گسترش زامبیها و نابودی تمدن در هریک از این اقتباسها
متنوع بوده و از موارد مشابه طبیعی مانند انگلها، قارچها و ویروسها تا موارد
کاملا تخیلی یا جادویی الهام گرفتهاست.
ویروسهای
موجود در بازیهای ویدیویی
در ادامه به
بررسی برخی از این عوامل که در بازیهای کامپیوتری با آنها روبرو شدهایم، میپردازیم.
بازی Resident Evil
یکی از جذاب
ترین جنبههای دنیای Resident
Evil
آزمایش روی ویروسها و تکثیر موجودات مرگبار توسط کمپانی آمبرلا (Umbrella) و بحرانهای عمدی یا تصادفی ناشی از آن است.
بررسی روند تکامل هیولاهای ساخته شده توسط کمپانی آمبرلا در طول بازیهای Resident Evil پیچیده است، اما میتوانیم نگاهی به ریشه
پیدایش این موجودات داشته باشیم.
ریشه اتفاقات در دنیای Resident Evil به سال 1800 میلادی بازمیگردد. گیاهی در منطقه خاصی در غرب آفریقا رشد میکرد، که خوردن در اکثر موارد منجر به کشته شدن قربانی میشد. اما در موارد نادر فردی که از خوردن آن جان سالم به در میبرد، به قدرت و هوش فوق انسانی دست پیدا میکرد. مدتی بعد دهکده نزدیک به محل رشد این گیاه توسط حیوانات جهش یافته که از آن تغذیه کرده بودند، نابود شد و این مکان تا سال 1966 متروکه شد. در این زمان بنیان گذاران کمپانی آمبرلا با کشف این منطقه و انجام تحقیقات روی این گیاه، ویروس مادر به نام ویروس Progenitor را ساختند. ادامه این تحقیقات توسط دو تن از بنیان گذاران این کمپانی، آزول اسپنسر (Ozwell Spencer) و دکتر جیمز مارکوس (Dr. James Marcus) منجر به تولید سلاح شیمیایی موسوم به ویروس T شد. شاخهای از این ویروس که با ترکیب ویروس مادر و ابولا (Ebola) ساخته شده بود، عامل به وجود آمدن زامبیها بود.
در این حین
سومین بنیان گذار کمپانی آمبرلا، ادوارد اشفورد (Edward Ashford) که بیش از سلاحهای شیمیایی، به علم ژنتیک علاقه
داشت، آزمایشگاهی برای این منظور در قطب جنوب احداث کرد. او با ترکیب دی ان ای
مورچههای ملکه با ویروس مادر، ویروس T-Veronica را تولید کرد. این ویروس که بعدها منجر به
پیدایش ویروس C شد تنها در بازیهای آخر Resident Evil نقش مهمی داشت.
پروژه تایرنت (Tyrant)، تلاش کمپانی آمبرلا برای ساخت زامبیهای قدرتمند با هوش انسانی بود.
در این آزمایشات نمونههایی از ویروس جهش یافته T به نام ویروس V-ACT استفاده میشد اما اکثر نمونههای انسانی،
کشته شده و یا هوش خود را از دست میدادند. بعدها با نسخه اپسیلون ویروس T، کمپانی آمبرلا موفق به ساخت یک تایرنت و
شبیه سازی آن شد. با این وجود هوش تایرنتها در نبرد همچنان کمتر از انسانها بود.
شکست آمبرلا در این پروژه منجر به شروع پروژه نمسیس (Nemesis) شد.
پروژه نمسیس
توسط انگلهایی که به جمجمه قربانی تزریق میشد شکل گرفت. این انگلها با در دست
گرفتن کنترل مغز قربانی، هوش انسانی او را حفظ میکرد. این انگل در بیشتر بازیها
نقش فرعی داشته و ارتباط مستقیمی با ویروس T ندارد. اطلاعات بیشتری از ریشه انگل نمسیس در دسترس نیست.
ویروس G در سال 1988 و به صورت تصادفی کشف شد. این
ویروس در نتیجه شکست آزمایش انگل نمسیس بر یکی از قربانیها به وجود آمد. با توجه
به اینکه شیوه شیوع ویروس G با ویروس T متفاوت است، به نظر میرسد این ویروس از
ترکیب دی ان ای ویروس T و انگل نمسیس به وجود آمده است.
این موارد از
اصلی ترین تحقیقات کمپانی آمبرلا و عامل تبدیل شدن انسانها به زامبی در بازیهای Resident Evil است.
بازی The Last of Us
در بین تمامی
اقتباسها از پیدایش زامبیها، بازی The Last of Us یکی از نزدیک ترین اقتباسها به واقعیت است. در این بازی 60 درصد
از جمعیت انسانها توسط قارچ Cordyceps نابود شده است. در واقعیت، این قارچ تنها
حشرات را مبتلا میکند. اما در بازی، 400 گونه مختلف از این قارچ تکامل پیدا کردهاند
و برخی از آنها قربان انسانی نیز گرفتهاند. قارچ Cordyceps با کشتن قربانی و در کنترل گرفتن بدن آن، به
تغذیه و انتشار میپردازد. با منتقل شدن این قارچ به انسانها، در ابتدا انسان
به موجودی وحشی به نام Infected تبدیل شده و در مراحل بعدی بیماری به موجودی
نابینا و کشنده به نام Clicker تبدیل میشود. نحوه انتقال این قارچ در بازی
نیز مطابق با تکثیر آن در واقعیت است. پس از آن که تکامل قربانی به حالت Clicker به پایان میرسد، در فضایی تاریک جان باخته
و بدن او با گرده پراکنی قارچ ، آن را به قربانیهای جدید منتقل میکند.
بازی The Division 2
دنیای بازیهای
سری Tom Clancy، از جمله The Division 2، به واقعیت نزدیک تر هستند و در آنها خبری
از زامبیها نیست. اما در این بازی نیز ویروسی کشنده به نام سم سبز (Green Poison) که توانایی آلوده کردن 95 درصد جمعیت جهان
را دارد، بشریت را تهدید میکند. این ویروس درمان یا واکسن نداشته و توسط دکتر
گوردون امهرست (Dr.
Gordon Amherst) با هدف نسل کشی و کنترل جمعیت بر پایه بیماری آبله ساخته شده است.
این بیماری در ابتدا در شهر نیویورک منتشر میشود و سپس به واشنگتن انتقال مییابد.
با وجود قرنطینه شدن مبتلایان برای جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس، برخی از
مبتلایان در اعتراض به رفتار بسیار بد با آنها در کمپهای قرنطینه، فرار کرده و
برای انتقام، سعی در انتشار بیشتر ویروس دارند.
بازی Sunset Overdrive
در این بازی یک
نوع نوشیدنی انرژیزا به اسم OverCharge
Delirium XT
توسط کمپانی Fizzco تولید شده است. برای توزیع سریع تر این
نوشیدنی، موارد بهداشتی رعایت نشده و مادهای مضر به نام Extremophiles در برخی از نوشیدنیها راه پیدا کرده است.
با مصرف نوشیدنیهای آلوده افراد دچار حالت OverCharge میشوند که منجر به سایر اتفاقات بازی Sunset Overdrive میشود.
ویروسها و بیماریهای موجود در بازیهای
دیگر
بازی Infamous: طاعون Ray Field بیماری کشندهای است که در اثر پرتوزایی از گوی
درخشان(Ray
Sphere)
به وجود آمد. مبتلایان به این بیماری تنها در طول یک روز پس از نشان دادن علائم
جان خود را از دست میدهند.
بازی Prototype: ویروس ردلایت (Red Light) توسط بلک واچ (Blackwatch) به عنوان سلاحی شیمیایی ساخته شدهاست. در
شهر Hope که منبع انتشار ویروس بود، در طی یک ماه
نیمی از جمعیت شهر را از بین برد. احتمال کشنده بودن ویروس 99 درصد تخمین زده شد.
بازی Days Gone: فریکرها (Freakers) افراد مبتلا به ویروس فریکر در این بازی
هستند که به موجوداتی وحشی و آدمخوار تبدیل میشوند. این ویروس علاوه بر انسانها،
به گونههای دیگر از جمله گرگها، خرسها و کلاغها نیز منتقل میشود.
بازی Deadlight: سایهها موجوداتی زامبی مانند در این بازی
هستند که توسط ویروسی مشابه ویروس هاری آلوده شدهاند.
بازی Nier: بیماری خط سیاه (Black Scrawl) که یونا (Yonah) را مبتلا کرده بود باعث ایجاد خطوط سیاه
عجیبی روی بدن قربانی شده بود. نیر (Nier) در تلاش بود تا به هر قیمتی درمان آن را پیدا کند.
بازی Mutant Year Zero: سالها پیش بیماری موسوم به طاعون قرمز بخش
زیادی از جمعیت انسانها را نابود کرده است. این بیماری باعث قرمز شدن چشمها و
خونریزی گوش میشود. برخی این بیماری را انتقام طبیعت از تخریب انسانها میدانند.
بازی Recore: بیماری شیطان شنی (Dust Devil) سالها قبل از اتفاقات بازی بیشتر جمعیت
انسانها از جمله مادر جول (Joule) شخصیت اصلی بازی را از بین برده است.
بازی Mass Effect: ویروس Genophage سلاحی شیمیایی ساخته تورینها (Turian) برای استفاده علیه کروگان (Krogan) بود. هدف از ساخت این ویروس از بین بردن
کروگانها به وسیله جهش ژنتیکی بود.
بازی Deus Ex: سندروم DDS در افراد تقویت شده توسط اعضای مکانیکی رخ
میدهد. در این بیماری بدن بیمار اعضای اضافه شده را پس زده و میتواند منجر به
مرگ شود.
بازی World of Warcraft: حادثه Corrupted Blood در اثر باگی در بازی در سال 2005 رخ داد.
این باگ منجر به ابتلای کاراکتر همه بازیکنان و NPCها به بیماری Corrupted Blood میشد و بازی به مدت 6 روز غیر قابل دسترسی
بود. این حادثه بعدها نظر محققان به عنوان نمونهای مجازی از انتشار همهگیر
بیماریها را جلب کرد.
این روزها که
شاهد شیوع ویروس خطرناک کرونا در دنیای واقعی هستیم، علاوه بر رعایت موارد
بهداشتی، تجربه برخی از این بازیهای به یادماندنی نیز خالی از لطف نخواهد بود.