اگر اخیرا The Last of Us Part 1 را روی رایانههای شخصی تجربه کرده باشید، احتمالا متوجه شدید که بهینهسازی آن بسیار بد است. البته انتقادی به کیفیت بازی وارد نیست، اما امروزه بهینهسازی و عملکرد فنی خوب، یکی از اصلیترین نقاط قوت تشکیل دهنده یک عنوان باکیفیت به حساب میآید. این کیفیت پورت بازی روی کامپیوتر است که موجب افزایش یا کاهش سطح رضایت کاربران استیم میشود. در خصوص بازی The Last of Us Part 1، تنها 45 درصد از نظرات کاربران مثبت است.
برای بیان مشکلات فنی بازی حتی نمیدانیم از کجا باید شروع کنیم. کرشها، مشکلات سایهزنی که ممکن است 40 دقیقه تا بیش از یک ساعت طول بکشد، نمایش وحشتناک موی شخصیتها و شخصیتهایی که به طور ناگهانی در کاتسینها به اینور و آنور پرتاب میشوند، این لیست میتواند همچنان ادامه داشته باشد. ناتی داگ برخی از مشکلات اولیه بازی را رفع کرده است، اما بازیکنان همچنان مشکلات جدیدی از این عنوان گزارش میکنند.
با این حال، چرا این اتفاق میافتد؟ بازی The Last of Us تنها یک فرنچایز پرچمدار از سونی نیست، بلکه مقدسترین آنهاست. پس چه اتفاقی برای پورت کامپیوتر بازی افتاد؟ باید به عقب برگردیم و ببینیم که چگونه به اینجا رسیدیم. بعد از ورود تمام و کمال مایکروسافت به بازار کامپیوتر، سونی بیکار ننشست و خلاف همه پیشبینیها، وارد این بازار شد.
عناوین سرویس محور پلی استیشن سبکهای گوناگونی خواهند داشت
علیرغم اینکه سونی به شدت روی انحصاریهای خود تبلیغ میکرد و روی شعار «فقط در پلی استیشن تجربه کنید» تمرکز داشت؛ وارد بازار کامپیوتر شد و در چند مورد خاص، به خوبی عمل کرد. البته این بدان معنا نیست که پلی استیشن تا پیش از این هرگز چیزی برای این پلتفرم منتشر نکرده است، اما با شروع عرضه بازی Horizon Zero Dawn در سال 2020، تصمیم گرفت که عناوین فرست پارتی خود را نیز برای این پلتفرم محبوب منتشر کند.
فقط یک مشکل بزرگ وجود داشت، پورت بازی Horizon Zero Dawn روی کامپیوترها، کیفیت مطلوبی نداشت. بازیکنانی با سختافزار بسیار بالاتر از مشخصات توصیه شده، کرش، مشکلات فنی و بهینهسازی ضعیفی را از بازی گزارش کردند. با توجه به اینکه پورتهایی مانند بازی Death Stranding به خوبی بهینه شده بودند، طرفداران به راحتی با این مسئله کنار نیامدند. حتی شش ماه بعد از عرضه، هنوز مشکلات فنی زیادی در بازی وجود داشت. رسانه Digital Foundry ایراداتی را در مورد مشکلات صفحه نمایش و LOD گزارش کرد.
با این حال، علیرغم تمام مشکلاتی که در زمان عرضه وجود داشت، بازی Horizon Zero Dawn موفق شد و در ماه اول بیش از 700000 نسخه بفروشد. شکی نیست که سونی با دیدن این موفقیت، روی پورتهای دیگری مانند بازی Days Gone و بازی God of War نیز سرمایهگذاری کرد. پورت بازی اول توسط استودیو Bend انجام شد. در حالی که به نظر میرسید بازی در زمان انتشار واکنشهای مثبتی دریافت کرده باشد، نگاهی کوتاه به لیست مشکلات تایید شده توسط استودیو سازنده، ایرادات متعددی را نشان میدهد.
استاتر شدن تصویر، نبود گزینه HDR برای کسانی که دارای مانیتور HDR هستند، فقدان پشتیبانی از کنترلرهای مختلف، مشکلات ماوس و کرشهای متعدد تنها بخشی از مشکلات فنی بازی است. هرچند بند آن مشکلات را برطرف کرد، اما سونی به راه حلی بلند مدت نیاز داشت.
در مورد پورت بازی God of War، استودیوی سانتا مونیکا به مدت دو سال مستقیما با جت پک اینترتینمنت (Jetpack Interactive) کار کرد تا مطمئن شود بازی از نظر فنی بهینه است. با این حال، سونی در سال 2021 استودیو نیکسس (Nixxes) را که به خاطر پورتهای عالی رایانه شخصیاش معروف است، خریداری کرد. این استودیو بهروزرسانیهای بعدی بازی Horizon Zero Dawn را مدیریت کرد و با استودیو Insomniac پورت بازی Marvel’s Spider-Man Remastered و Miles Morales را برای کامپیوتر انجام داد.
حتی با توجه به کیفیت پایین پورتها، سونی همچنان به فروش خود ادامه میداد. تا می 2022، Horizon Zero Dawn تقریبا 2.4 میلیون نسخه روی رایانههای شخصی فروخت. بازی Days Gone نیز حدود 852000 نسخه به فروش رساند؛ در حالی که فروش God of War (2018)، به 971000 نسخه رسید. به نظر میرسید همه چیز در مسیر درستی قرار دارد و Marvel’s Spider-Man Remastered که در آگوست 2022 برای PC منتشر شد، مورد تحسین گسترده قرار گرفت. بازی Marvel’s Spider-Man: Miles Morales که در نوامبر همان سال عرضه شد نیز یک پورت عالی بود. تعداد بازیکنان چنگی به دل نمیزد، اما حداقل مشکل فنی خاصی مشاهده نمیشد.
متأسفانه مشکل بزرگی در این فرآیند وجود داشت. استودیوی آیرون گلکسی (Iron Galaxy) برای کار روی پورت Uncharted: Legacy of Thieves Collection قراردادی با سونی بست و ثمره آن، چندین مشکل فنی بزرگ در زمان عرضه بود. Sackboy: A Big Adventure که در همان ماه برای PC منتشر شد، متأسفانه تحت الشعاع این موضوع قرار گرفت، اگرچه مشکلات بزرگی در بهینهسازی نداشت. شما احتمالا این پورت باکیفیت را به تجربه بالای سومو دیجیتال (Sumo Digital) در عرضه عناوین مولتی پلتفرم ربط میدهید، اما من مخالفت میکنم.
در فوریه 2023، Returnal برای PC منتشر شد و استودیو کلایمکس (Climax) در کنار استودیو Housemarque مسئولیت پورت آن را بر عهده گرفت. بازیکنان مشکلاتی مانند خطاهای اعصاب خرد کن، استاترهای آزاردهنده و مواردی دیگر را از بازی گزارش کردند و با توجه به اینکه این عنوان یکی از عناوین انحصاری باکیفیت سونی بود، این اتفاق بدتر از حالت عادی به نظر میرسید. آپدیتهایی برای بهبود کیفیت فنی بازی منتشر شد، اما هنوز اشکالاتی وجود داشت. سپس بازی The Last of Us Part 1 از راه رسید که توسط استودیو آیرون گلکسی و با همکاری ناتی داگ برای رایانههای شخصی عرضه شد.
شایان ذکر است که پورتهای اولیه مایکروسافت برای بازیهای خود نیز چندان ایدهآل نبودند، اما همان مشکلات کوچک با سرعت رفع میشدند. با این حال، این شرکت اکنون چندین انحصاری تحسین شده روی رایانههای شخصی دارد. عناوین انحصاری ایکس باکس و مایکروسافت در روز عرضه برای سرویس 15 دلاری این شرکت عرضه میشوند، امری که تا چند سال پیش یک رویا به نظر میرسید.
سونی باید به دنبال راه حلی برای مشکلات خود بگردد. اشتباه نکنید، بهینهسازی بازی برای کامپیوتر به اندازه کافی سخت است، به خصوص بازیهای انحصاری پلی استیشن 5؛ اما دلیلی وجود دارد که انتشار برخی از بازیهای بزرگ روی کامپیوترها با تاخیر طولانی صورت میگیرند. با وجود اینکه نیکسس خریداری شد و عملکرد مناسبی در پورت کردن داشت، اما این موضوع برای استودیوهای دیگر صدق نمیکند. باید توجه کنیم که نیکسس تنها یک استودیو است و سونی نمیتواند پورت تمام بازیهای خود را به آنها بسپارد.
راه حل دیگری وجود ندارد؛ سونی نمیتواند به سادگی استودیوهایی را که میخواهد خریداری کند. همچنین این کمپانی به یک برنامه مناسب برای پورتهای کامپیوتر خود نیاز دارد، جایی که یک تیم اختصاصی کارها را با توسعه دهندگان اصلی در مدت زمان مناسبی تکمیل کند. شاید این ایده خوبی به نظر برسد که پورت بازیهای به شدت محبوب بازی Marvel’s Spider-Man را به نیکسس بسپارید و سپس با توسعه دهندگان دیگر همکاری کنید، اما این راه حل بلندمدتی نیست.
هرمن هالست (Herman Hulst)، رئیس استودیوهای پلی استیشن، در اکتبر 2022 در مورد اهمیت زمان صحبت کرد و گفت که عناوین فرست پارتی این شرکت حداقل یک سال پس از پلی استیشن روی رایانههای شخصی عرضه خواهند شد. عرضه بازی The Last of Us Part 1 در سپتامبر 2022 برای پلی استیشن 5 و در مارس 2023 برای کامپیوتر، این ادعا را تایید میکند.
این زمان زیادی نیست و سونی را میتوان به عجله بیش از حد برای عرضه بازی در پنجره انتشار سریال The Last of Us متهم کرد. حدس محتملتر این است که نسخه کامپیوتر از ابتدا قرار بوده در همان زمان منتشر شود. مشکلاتی دیده شد و تنها سه هفته تاخیر برای رفع مشکلات بازی اعمال شد، زیرا این عنوان باید قبل از پایان سال مالی به دست بازیکنان میرسید و مشخصا همه چیز طبق برنامه پیش نرفت.
با وجود برنامهریزی سونی برای انتشار ۱۲ عنوان سرویس محور برای پلی استیشن 5 و عرضه بازیهای فرست پارتی برای رایانههای شخصی، این شرکت ژاپنی به بهبود پورتهای عناوین خود نیاز دارد. عنوان چند نفره و مستقل The Last of Us به وضوح جاهطلبیهای جدید سونی در این عرصه را نشان میدهد و خرید استودیوهایی مانند بانجی (Bungie)، مهر تاییدی به این ادعا میکوبد.
امیدواریم مشکلات اخیر بازی The Last of Us Part 1 زنگ خطرهایی را برای سونی به صدا دربیاورد تا دیگر شاهد چنین مشکلاتی نباشیم. با توجه به سابقه مایکروسافت، میتوان تایید کرد که رسیدن به یک سطح استاندارد میتواند دشوار باشد، اما با توجه به اینکه پلی استیشن به دنبال گسترش تجارت خود در بازار PC است، باید به دنبال استانداردهای بالاتری بگردد.