پس از این که کمپانی AT&T تصمیم به فروش کمپانی Warner Media گرفت، اعلام کرد که تمام استودیوهای بازیسازی و IPهای این کمپانی را نگه خواهد داشت و قصد فروش آنها را ندارد. اما در روزهای گذشته باز هم شاهد انتشار شایعات احتمال فروش بخش گیمینگ کمپانی Warner Bros. توسط این کمپانی بودیم. به گفته عمران خان (Imran Khan)، کمپانی AT&T دوباره در حال بررسی فروش استودیوهای بازیسازی خود است و قصد دارد IPهای آنها را هم بهصورت جداگانه بهفروش برساند.
البته این اولین بار نیست که شایعات فروش بخش گیمینگ WB منتشر میشود و حتی در سال 2020 و پیش از بهفروش رسیدن کمپانی WB توسط AT&T، این شایعات بهگوش می رسیدند. با این وجود، در حال حاضر هیچ مدرک موثقی مبنی بر تمایل کمپانی AT&T به فروش بخش گیمینگ برادران وارنر وجود ندارد و نمیتوان از رخ دادن اتفاقی در آینده مطمئن بود. البته فروش استودیو Playdemic به کمپانی EA هم نقش بهسزایی در شعلهور کردن این شایعات در سال گذشته داشت، اگرچه پس از انجام این معامله کمپانی WB Discovery اعلام کرد که هیچ یک از دیگر استودیوها به فروش نخواهند رسید. البته در این دوران نمیتوان چندان به چنین سخنانی اعتماد کرد. اگر هر کمپانی دیگری هم در چنین شرایطی قرار داشت، برای سرکوب شایعات، حفظ ارزش سهام و حفاظت از سرمایهگذاران، چنین اعلامیهای منتشر میکرد.
با گذشت کمتر از یک سال از انتشار شایعات قبلی فروش WB Gaming، باز هم شاهد قوت گرفتن این شایعات هستیم. در این مدت زمان اتفاقات بسیار عجیب و غریبی مانند معامله 69 میلیارد دلاری مایکروسافت برای خرید کمپانی اکتیویژن بلیزارد و خرید استودیو Bungie با قیمت 3.6 میلیارد دلاری توسط سونی بودیم. اخیرا هم کمپانی Square Enix تنها برای خلاص شدن از بخش غربی خود، استودیوهای بزرگی مانند Eidos Montreal و Crystal Dynamics را به همراه IPهای آنها تنها با قیمت 300 میلیون دلار فروخت. اخیرا گرگ میلر (Greg Miller) هم به احتمال خریداری کامل کمپانی Square Enix توسط سونی اشاره کرده است و این احتمال وجود دارد تا بخش شرقی کمپانی Square Enix هم به مالکیت سونی دربیاید. مشخصا در دورهای قرار داریم که کمپانیهای بزرگ درحال برنامهریزی جدید برای آینده هستند و در این میان بسیاری از آنها ممکن است کمپانی و استودیوهای دیگر را خریداری کنند.
از طرف دیگر، خرید کمپانی اکتیویژن بلیزارد یک برد بزرگ برای کمپانی مایکروسافت محسوب میشود. چنین سرمایه گذاری عظیمی تنها از کمپانیای مانند مایکروسافت برمیآمد و دیگر رقبای این کمپانی توانایی پرداخت 69 میلیارد دلار و خرید یکی از بزرگترین و قدیمیترین کمپانیهای بازیسازی را ندارند. مایکروسافت با خرید و ادغام کمپانی اکتیویژن بلیزارد دقیقا در راستای اهداف بلندمدتی که سالهاست در حال برنامهریزیشان است قدم برداشت و حالا میتواند با قدرت هرچه تمام در بازار بازیهای کامپیوتر، کنسولها، موبایل حضور داشته باشد و فعالیتهای آینده در متاورس را هم پایهریزی کند. علاوه بر این، کمپانی اکتیویژن بلیزارد بیش از 10 هزار کارمند در سراسر دنیا دارد که میتوانند سرعت پیشرفت کمپانی مایکروسافت را به شکل چشمگیری افزایش دهند.
مطالب مرتبط:
پنج خواسته طرفداران از بازی God of War: Ragnarok
مقایسه مهمترین سرویسهای اشتراکی بازی
بازیهایی که در سال 2022 برای پلی استیشن 5 عرضه میشوند
برخلاف کمپانی مایکروسافت، خرید استودیو Bungie با قیمت گزاف 3.6 میلیارد دلاری توسط سونی، چندان برد بزرگی برای این کمپانی محسوب نمیشود و با نگاهی کوتاه به عملکرد این استودیو در سالهای اخیر میتوان متوجه شد که سونی مبلغی بسیار بیشتر از ارزش استودیو Bungie برای خرید این استودیو پرداخت کرده است. این استودیو که تنها بازی Halo و بازی Destiny را در کارنامه دارد، سالیانه حدود 200 میلیون دلار درامد دارد و مالکیت سری بازی Halo را هم در اختیار ندارد. در واقع سونی برای یک استودیو که حدود 900 کارمند دارد و تنها یک بازی سرویس محور نهچندان موفق در اختیار دارد، 3.6 میلیارد دلار هزینه کرده است. با مقایسه این معامله با خرید استودیو Respawn توسط کمپانی EA میتوان دید بهتری به این ماجرا داشت. این کمپانی در سال 2017 توانست یکی از بهترین استودیوهای سازنده شوتر اول شخص را تنها با پرداخت 700 میلیون دلار خریداری کند. این استودیو در همان سال حدود 700 میلیون دلار درآمدزایی کرده بود و کمپانی EA با پرداخت همین مبلغ توانست Respawn را تصاحب کند. استودیو Respawn در سالهای بعد به رشد خود ادامه داد و حالا تنها یکی از عناوین این استودیو، بازی Apex Legends، سالیانه حدود یک میلیارد دلار برای کمپانی EA درآمدزایی میکند. با توجه به وضعیت حال حاضر بازی Destiny 2 و مبلغ سنگینی که سونی برای خرید Bungie پرداخت کرده، بعید است که این کمپانی به زودی شاهد بازگشت پول و سوددهی این استودیو باشد.
با این وجود، جاهطلبی سونی برای تبدیل شدن به یک کمپانی سرگرمی یکپارچه هرگز بهخطر نیافتده است. خرید استودیو Bungie شاید به این کمپانی برای توسعه عناوین آنلاین بزرگ و سرویس محور کمک کند، اما سونی در بخشهای دیگری از سرگرمی هم فعالیت میکند. این کمپانی درکنار بخش گیمینگ در زمینه موزیک، سینما، تلویزیون، تجهیزات صدا و تکنولوژیهای مخصوص مصرفکننده هم فعالیت میکند و خرید بخش گیمینگ کمپانی Warner Bros. به جای استودیو Bungie میتوانست علاوه بر تقویت این کمپانی در بسیاری از زمینههای مذکور، عناوین و استودیوهای بزرگ WB را هم از چنگ رقبا دربیاورد. استودیوهای بزرگ و موفقی مانند Rocksteady، Monolith و Avalanche Software، بخشی از استودیوهای تحت مالکیت کمپانی WB هستند که هر کدام از آنها برگ برندهای برای سونی در مقابل رقبا محسوب میشوند. البته منظور از رقبای سونی تنها مایکروسافت یا دیگر کمپانیهای بزرگ بازیسازی نیست. کمپانیهایی مانند گوگل، اپل، آمازون و نتفلیکس سالهاست قصد حضور در بازار بازیهای ویدیویی را دارند و هرکدام به نحوی در انجام این امر ناکام ماندهاند. خریداری WB Gaming توسط این کمپانیها، علاوه بر تصاحب استودیوهای بزرگی که نام بردیم، مجموعههای بزرگ و پرطرفداری را هم در اختیارشان قرار میدهد که برخی از آنها رقیب بزرگی برای بازیهای موفق پلی استیشن محسوب میشوند. عناوینی مانند سری بازی Batman Arkham، بازیهای لگو و اخیرا بازی Hogwarts Legacy، همهگی ممکن است در اختیار یک رقیب قدرتمند قرار بگیرند. سونی میتوانست با خرید WB Gaming، علاوه بر کنار زدن رقیبها، مالکیت دو بازی ابرقهرمانی برتر حال حاضر (سری بازی Batman Arkham و بازی Spider-Man) را هم در اختیار داشته باشد و عناوین بزرگ دیگری هم که نام برده شدند هم تحت مالکیت سونی به فعالیتشان ادامه دهند.
برخلاف دیگر کمپانیهای رقیب، سونی علاوه بر ویدیوگیم، در سینما و تلویزیون هم سابقه حضور موفقی دارد و میتواند عناوین خود را در هر یک از این سه مدیوم استفاده کند. این کمپانی با راهاندازی بخش PlayStation Studios دقیقا قصد انجام چنین کاری را دارد و همین حالا کار تلفیق عناوین بزرگ و شناخته خود را در مدیومهای دیگر سرگرمی آغاز کرده است. فیلم Uncharted، فیلم Ghost of Tsushima، فیلم Jak and Daxter، سریال The Last of Us، سریال Sly Cooper، سریال Twisted Metal و چند عنوان سینمایی و تلویزیونی دیگر، تنها بخشی از برنامههای حال حاضر سونی برای حضور قدرتمند در سینما تلویزیون محسوب میشوند. این کمپانی پس از شکست چندباره در ساخت فیلم Uncharted، بالاخره توانست با احداث PlayStation Studios به وضع فیلم و سریالهای اقتباسی خود سر و سامان دهد و حالا چندین پروژه بزرگ را همزمان توسعه میدهد.
به گفته کنیچیرو یوشیدا (Kenichiro Yoshida)، رئیس کمپانی سونی، بخش بازیهای ویدیویی و سینما و تلویزیون این کمپانی دیگر مانند گذشته جدا از هم عمل نمیکنند و حالا به عنوان یک عضو واحد، تمام بخشهای بزرگ آنها به هم نزدیک شدهاند و به همین دلیل، توسعه عناوین اقتباسی سریعتر و بهتر از گذشته پیش میرود. برای مثال میتوان به فیلم Uncharted اشاره کرد که زمزمههای ساخته شدنش از سال 2008 بهگوش میرسید و پیش از تاسیس بخش PlayStation Studios خبرهای خوبی از پیشرفت توسعه این فیلم منتشر نمیشد. با رویه جدیدی که سونی برای ساخت فیلم و سریالهای اقتباسی اتخاذ کرده، سازندگان میتوانند کمک بیشتری به پیشبرد پروژهها بکنند و یکی از نمونههای آن هم نیل دراکمن (Neil Druckmann) است که در پروژه ساخت سریال The Last of Us بهعنوان نویسنده و تهیه کننده اجرایی مشارکت دارد.
کمپانی Warner Bros. فرنچایزهای عظیمی مانند Lord of the Rings، Harry Potter و کمیکهای DC را در اختیار دارد و اگر سونی قصد دارد به ساخت اقتباسهای سینمایی از بازیهای خود ادامه دهد، تصاحب استودیوهایی که مجوز ساخت بازی از این فرچایزها را در اختیار دارند کاملا برای این کمپانی منطقی و سودآور خواهد بود. البته یک مشکل بزرگ هم در اینباره وجود دارد. به گفته عمران خان، کمپانی WB Discovery قصد دارد تا مالکیت معنوی فرنچایزهای بزرگ گیمینگ خود را حفظ کند. اگر این موضوع حقیقت داشته باشد، حتی اگر سونی بتواند استودیو Rocksteady را خریداری کند، باید برای ساخت بازیهای اقتباسی از کمیکهای DC، مبلغی را برای کسب حق استفاده و توسعه هر عنوان اقتباسی از کمیکهای DC پرداخت کند. چنین معاملهای برای سونی منطقی نخواهد بود. اگر این کمپانی بخواهد سرمایه گذاری بلند مدت و سودآوری داشته باشد، باید علاوه بر استودیوهای سازنده، مالکیت معنوی عناوین بزرگ و شناخته شده آنها را هم بهدست بیاورد تا برنامهریزی برای ساخت هر بازی، فیلم یا سریالی از این عناوین برعهده خود این کمپانی باشد و نیاز به کشمکشهای حقوقی با کمپانی صاحب اثر نباشد.
مالکیت معنوی و مجوز استفاده از آن، برای سونی مفهوم ناآشنایی نیست. در حالی که کمپانیهای بزرگ در حال رقابت حداکثری در زمینه استریم فیلم و سریال هستند، سونی فعالیت خاصی در این زمینه نمیکند و در عوض در حال فروختن حق استفاده از داراییهایش به دیگر کمپانیهاست. کمپانی سونی بهجای اینکه محتوای مخصوص خود را برای سرویسهای استریم بزرگ مانند Netflix، HBO Max و Disney+ عرضه کند و در این صنعت 140 میلیارد دلاری سهیم شود، مشغول فروختن حق امتیاز محصولاتش به دیگر کمپانیهاست. این کمپانی اخیرا قراردادهای مختلفی با Netfilx و Disney+ امضا کرده و بیش از سه میلیارد دلار از طریق فروش حق امتیازهای مختلف (تا سال 2026) درآمدزایی داشته. درآمدی که در صورت مشارکت مستقیم سونی در این بازار میتوانست بسیار بیشتر باشد.
گذر زمان ثابت خواهد کرد که آیا تصمیم سونی برای فروش حق امتیاز به سرویسهای استریم درست بوده یا خیر. در حال حاضر و با توجه به افت چشمگیر تعداد مشترکین نتفلیکس، بهنظر میرسد که سونی تصمیم درستی گرفته باشد. اما باید این موضوع را هم درنظر داشت که دلیل افت تعداد مشترکین نتفلیکس مربوط به محتوای این سرویس استریم نبوده و برخی سیاستهای غلط این کمپانی باعث افت شدید مخاطب شدهاند. با این حال، باید دید که وضعیت سرویسهای استریم پس از پایان همهگیری کرونا در همه نقاط جهان چگونه خواهد بود تا بتوان تصمیم سونی درباره فروش حق امتیاز محصولاتش تا سال 2026 را قضاوت کرد.
در حال حاضر، سیاست سونی برای فروش حق امتیاز داراییهایش سوددهی خوبی برای این کمپانی داشته و بخش بزرگی از آن بهخاطر عملکرد فوق العاده فیلمهای MCU با حضور مرد عنکبوتی است. این کمپانی در حال حاضر سود خوبی از چنین قراردادهایی کسب میکند و با توجه به اینکه PlayStation Studios درحال جان گرفتن است، ممکن است در آینده با پایان قراردادهای فعلی شاهد استفاده بیشتر از اموال این کمپانی در عناوین ساخت خود سونی باشیم.
در حال حاضر، مشخص نیست که این معاملات بزرگ در صنعت بازیهای ویدیویی چقدر به سود این صنعت خواهند بود. برخلاف دیگر مدیومها که چند کمپانی بسیار بزرگ تمام محتوای تولیدی را در اختیار دارند، بازیهای ویدیویی توسط طیف وسیعتری از کمپانیهای بازیسازی تولید میشود و تشکیل قطبهای عظیم بازیسازی ممکن است به این صنعت ضربه وارد کند. البته این موضوع همیشه هم نمیتواند خبر بدی باشد. کمپانیهای بزرگی مانند یوبیسافت سالهاست که درحال درجا زدن و ارائه محتوای بیکیفیت سالیانه هستند و خریداری آنها توسط کمپانیهای بازیسازی دیگر میتواند به افزایش کیفیت فرنچایزهای بزرگ کمپانیهای نظیر یوبیسافت کمک کند. به هر شکل، دوران وابستگی کاربران و کمپانیها به سخت افزار انحصاری رو به پایان است و از این به بعد قرار است شاهد جنگ کمپانیها به وسیله محتوای انحصاری روی چندین پلتفرم مخلتف باشیم. کمپانی مایکروسافت با سرویس گیم پس شروع قدرتمندی در این زمینه داشته و حالا سونی هم قرار است با تغییر ماهیت پلی استیشن پلاس، سرویس اشتراکی خود را در دسترس طیف بیشتری از کرابران قرار دهد.