چرا رویداد پلی استیشن در حد انتظارات ظاهر نشد؟

بعید است کسی مخالف این باشد که رویداد اخیر پلی استیشن نتوانست توقعات را برآورده کند و اصلا در حد شایعاتی که ماه‌ها پیرامونش منتشر می‌شدند ظاهر نشد. این رویداد، اولین رویداد پلی استیشن در دو سال اخیر بود و از طرف دیگر، پیش از برگزاری رویداد می‌دانستیم که کمپانی سونی هیچ انحصاری بزرگ دیگری غیر از بازی Marvel’s Spider-Man 2 برای عرضه در آینده نزدیک ندارد. به همین دلیل، همه نسبت به برنامه‌های این کمپانی برای ماه‌های باقی‌مانده از سال 2023 هیجان‌زده بودند. 

البته این رویداد در مجموع رویداد خوبی بود، اما به‌خاطر توقع کاربران پلی استیشن از سونی برای معرفی چندین انحصاری بزرگ، ناامیدکننده محسوب می‌شود. همه انتظار داشتند تا در این رویداد شاهد معرفی و نمایش بازی‌های فرست پارتی جدید استودیوهای داخلی سونی باشند و کاربران کنسول پلی استیشن 5 هم می‌خواستند تا عناوین انحصاری بزرگی که در ماه‌ها و سال‌های آینده روی این کنسول عرضه می‌شوند را مشاهده کنند. اتفاقی که رخ نداد و باوجود این‌که سونی یک رویداد طولانی و نسبتا پر و پیمان را برگزار کرده بود، زیر فشار انتقادات قرار بگیرد.

این رویداد پر از بازی‌های مستقل هیجان انگیز بود، اما حتی در میان آن‌ها هم انحصاری‌های زیادی برای پلی استیشن 5 به‌ چشم نمی‌خورد و بیشترشان قرار است برای کامپیوتر، ایکس باکس و نینتندو سوییچ هم عرضه شوند. وضعیت برای دیگر عناوین بزرگ مولتی پلتفرم (مانند بازی Alan Wake 2) هم یکسان بود و تقریبا همه آن‌ها علاوه بر پلی استیشن 5 برای کامپیوتر و ایکس باکس سری ایکس و اس هم منتشر می‌شوند.

بیشتر بخوانید: همه بازی‌هایی که در رویداد پلی استیشن نمایش داده شدند

البته سونی کاملا دست خالی رویداد پلی استیشن را برگزار نکرد و دو بازی فرست پارتی جدید را هم در این رویداد معرفی کرد. شاید این اتفاق در حالت‌ عادی فوق العاده به‌نظر برسد، اما این عناوین که توسط استودیوهای جدید سونی ساخته می‌شوند، تنها با تریلرهای سینماتیک کوتاه معرفی شدند و از طرف دیگر، این بازی‌ها شوتر سرویس محور هستند که کاملا خلاف چیزی است که مخاطبین پلی استیشن از چنین رویدادهایی می‌خواهند. وقتی مخاطب هیچ آشنایی‌ قبلی با استودیو سازنده، IP و گیم‌پلی بازی نداشته باشد، معرفی بازی با تریلر CG هیچ فرقی با اعلام خشک و خالی نام آن ندارد. اساسا هم چیزی برای هیجان‌زده شدن برای معرفی بازی Concord و بازی Fairgames وجود نداشت. از قبل می‌دانستیم که استودیو Firewalk و استودیو Haven درحال توسعه بازی‌های چندنفره جدید هستند و برای اعلام نام این بازی‌ها نیازی به نمایش یک تریلر از پیش‌ رندر شده نبود. استودیو بانجی هم با یک تریلر از پیش رندر شده دیگر از قسمت جدید بازی Marathon رونمایی کرد که نه‌تنها انحصاری پلی استیشن 5 نیست، بلکه علاوه بر کامپیوتر روی ایکس باکس سری ایکس و اس هم عرضه خواهد شد.

 بازی Final Fantasy 16 هم که تبدیل به پای ثابت همه رویدادهای ویدیوگیمی یک‌سال اخیر شده، در این رویداد حضور داشت. حتی با وجود این‌که اطلاعات زیادی از ریمیک بازی Metal Gear Solid 3 لو رفته بود و تقریبا تمام اطلاعاتی که در این رویداد درباره بازی منتشر شد را قبل از برگزاری رویداد می‌دانستیم، معرفی بازی Metal Gear Solid Delta: Snake Eater (که آن هم با یک تریلر سینمایی انجام شد)، از لحظات برتر این رویداد بود. در نهایت، نمایش گیم‌پلی فوق العاده بازی Marvel’s Spider-Man 2 همان چیزی بود که بینندگان از چنین رویدادی می‌خواستند.

البته مشکل اصلی این رویداد حضور عناوین مولتی پلتفرم نبود. هرچه تعداد چنین عناوینی بیشتر باشد و کمپانی‌های بازی‌سازی مانند Square Enix دست از انحصاری کردن بازی‌های قدیمی و پرطرفدار خود بردارند، به‌نفع خود آن‌ها و همه طرفداران این بازی‌هاست. مشکل اصلی این بود که خود سونی تقریبا هیچ چیز جدیدی در رویداد پلی استیشن ارائه نکرد. تمام بازی‌های انحصاری جدید این کمپانی، توسط استودیوهای جدید ساخته می‌شوند و هیچ‌کس ایده‌‌ای از گیم‌پلی آن‌ها ندارد. این عناوین با تریلرهای سینماتیکی معرفی شدند که فقط ظاهر جذابی دارند و کمترین اطلاعات ممکن را از گیم‌پلی و داستان بازی ارائه می‌کنند. از طرف دیگر، تمام این بازی‌ها قرار است در کنار پلی استیشن 5 برای کامپیوتر هم عرضه شوند. کمپانی سونی در سال‌های اخیر نام خود را با بازی‌های تک‌نفره بزرگ و تاثیرگذار عجین کرده بود، اما با وجود این‌که در دو سال اخیر هیچ خبر جدیدی از چنین عناوینی منتشر نشده بود و انتظار داشتیم که سونی با دست پر رویداد پلی استیشن را برگزار کند، باز هم خبری از عناوین تک‌نفره داستان محور سونی منتشر نشد.

این خواسته، اصلا خواسته نامعقول و غیرمنطقی‌ای از سونی نیست. این کمپانی استودیوهای بازی‌سازی بزرگ و موفقی مانند استودیو ناتی داگ، Santa Monica، Guerrilla Games، Sucker Punch، Insomniac Games، Bluepoint Games، Housemarque، Media Molecule، Polyphony Digital و Team Asobi دارد که ثابت کرده‌اند می‌توانند عناوین تک‌نفره تاثیرگذاری تولید کنند. حتی استودیو Bend هم می‌توانست با بازگشت دوباره به سری بازی Syphon Filter تجربه بد بازی Days Gone را به‌دست فراموشی بسپارد. حتی همکاری‌های سونی با استودیوهای مستقل (مانند Kojima Productions) و استودیوهای خارجی مانند FromSoftware را هم می‌توان به لیست غایبین رویداد اضافه کرد. نتیجه دو همکاری سونی با این استودیو ژاپنی، بازی Bloodborne و بازی Demon’s Souls بودند که نه‌تنها محبوبیت بی‌اندازه‌ای درمیان کاربران پلی استیشن پیدا کردند، بلکه تاثیر بزرگ و غیرقابل باوری روی صنعت بازی‌های ویدیویی و عناوین بعد از خود گذاشتند.

سوال اصلی این‌ است که با وجود تعداد بالای استودیوهای فرست پارتی و همکاران خارجی سونی، بازی‌های تک‌نفره ساختارشکنی که همیشه از سونی می‌دیدیدم کجا بودند. رویدادهای قبلی سونی همیشه پر بودند از بازی‌های ماجراجویی تک‌نفره‌ای که به‌صورت سالیانه عرضه می‌شدند، اما چطور امکان دارد که با وجود فاصله دو ساله‌ بین این رویداد و رویداد قبلی پلی استیشن، هیچ بازی تک‌نفره بزرگی توسط سونی معرفی نشود و تنها دستاورد کمپانی ژاپنی در این رویداد، نمایش تریلر گیم‌پلی بازی Marvel’s Spider-Man 2 باشد؟ برای بررسی این اتفاق بهتر است نگاهی به وضعیت استودیوهای بازی‌سازی داخلی سونی بیاندازیم. 

استودیو Santa Monica چند ماه پیش بازی God of War: Ragnarok را عرضه کرد و می‌دانیم که یک تیم دیگر هم به رهبری کوری بارلاگ (Cory Barlog)، پس از عرضه بازی God of War در سال 2018، توسعه یک IP کاملا جدید را آغاز کردند. عدم نمایش این پروژه جدید در رویداد پلی استیشن به‌خاطر تمرکز بیشتر اعضای استودیو روی توسعه بازی God of War: Ragnarok منطقی به‌نظر می‌رسد و نمی‌توان به این استودیو به‌خاطر این موضوع خرده‌ای گرفت. 

استودیو Guerrilla Games هم وضعیتی مشابه استودیو Santa Monica دارد. نه‌تنها این استودیو به‌تازگی بازی Horizon: Forbidden West را عرضه کرده، بلکه بسته گسترش دهنده Burning Shores را هم ماه پیش روانه بازار کرده است. درکنار این دو پروژه، استودیو Guerrilla در توسعه بازی Horizon: Call of the Mountain هم دخیل بوده است. آن‌ها مشخصا کار روی پروژه بعدی‌شان را آغاز کرده‌اند و قطعا در مراحل ابتدایی توسعه آن قرار دارند. به‌نظر می‌رسد که این پروژه هم قرار است قسمت جدیدی از سری بازی Horizon باشد.
 

استودیو Polyphony Digital بازی Gran Turismo 7 را سال گذشته برای پلی استیشن 5 عرضه کرد و باتوجه به روند کند توسعه پروژه‌های این استودیو، می‌توان آن‌ را هم در کنار دو استودیو بالا قرار داد.
 

استودیو Housemarque بازی Returnal را در سال 2021 روانه بازار کرد. در گذشته، بازه زمانی دو ساله، برای رساندن پروژه ساخت بازی‌ها به مرحله‌ قابل نمایش کافی بود، اما حالا شرایط بسیار متفاوت شده و بعید است که استودیویی با میزان تجربه و اندازه استودیو Housemarque بتواند یک بازی AAA را در دوران شیوع ویروس کرونا به چنین مرحله‌ای برساند.

استودیو Bluepoint در اواخر سال 2020 بازی Demon’s Souls را برای پلی استیشن 5 عرضه کرد که شرایط آن‌ها را به استودیو Housemarque نزدیک می‌کند. باتوجه به این‌که این استودیو پس از ریمیک و ریمستر عناوین کوچک و بزرگ، بالاخره قرار است عنوان اورجینال خود را توسعه دهد، بازه زمانی سه ساله هم برای آماده شدن این پروژه برای نمایش عمومی کافی نخواهد بود.

استودیوهای Team Asobi و Media Molecule تیم‌های کوچکی هستند که هر دو در سال 2020 بازی‌های جدید خود را عرضه کردند. یکی از دلایلی که استودیو Media Molecule ماه پیش به پشتیبانی از بازی Dreams پایان داد هم همین موضوع بود. این استودیو افراد کافی برای پشتیبانی از یک بازی و توسعه کامل یک پروژه دیگر را در اختیار ندارد. اگر این استودیو اندکی بعد از مشخص شدن شکست بازی Dreams شروع به توسعه پروژه بعدی‌اش کرده باشد، باز هم به‌خاطر محدودیت‌های ویروس کرونا و نداشتن افراد کافی برای تسریع پروژه‌ها، بسیار بعید است که در آینده نزدیک شاهد نمایش بازی جدید آن‌ها باشیم.
 

حالا تنها چهار استودیو ناتی داگ، Insomniac، Sucker Punch و Sony Bend باقی مانده‌اند. درحال حاضر، استودیو Insomniac تنها استودیو سونی است که مدام درحال معرفی، نمایش و عرضه بازی‌هایش است. بازی Marvel’s Spider-Man 2 سومین بازی این استودیو برای پلی استیشن 5 از سال 2020 محسوب می‌شود و البته آن‌ها بازی Marvel’s Wolverine را هم در راه دارند. بازی این استودیو تنها نکته مثبت رویداد پلی استیشن بود که توانست خواسته‌های بینندگان را تمام و کمال پاسخ دهد.

استودیو Sucker Punch بازی Ghost of Tsushima را در سال 2020 منتشر کرد و یک‌سال بعد هم نسخه Director’s Cut این بازی را به‌همراه بسته الحاقی مستقل Iki Island عرضه کرد. با وجود این‌که بازه زمانی سه ساله برای توسعه و نمایش پروژه جدید استودیویی در حد استودیو Sucker Punch کافی به‌نظر می‌رسد، باید در نظر داشته باشیم که این استودیو، یک استودیو تنها یک تیم توسعه در اختیار دارد و نمی‌تواند چند پروژه را همزمان پیش‌ ببرد. در نتیجه، پروژه ساخت بازی جدید آن‌ها بعد از عرضه بسته گسترش دهنده بازی Ghost of Tsushima وارد مراحل جدی شده و باز هم شیوع ویروس کرونا در این مدت جلوی توسعه هرچه سریع‌تر این پروژه را گرفته است.

آخرین بازی استودیو Bend در سال 2019 عرضه شد. چهار سال از انتشار بازی Days Gone می‌گذرد و پس از انتشار این بازی، استودیو Bend با تغییر پرسنل متعدد و بازسازی کامل مواجه شد. با این‌حال، این استودیو همچنان یک تیم کوچک محسوب می‌شود که کمتر از 100 توسعه دهنده در اختیار دارد. با درنظر گرفتن وضعیت آشفته استودیو پس از عرضه بازی Days Gone و مشکلات دوچندان آن‌ها برای توسعه بازی در دوران کرونا، شاید منطقی باشد که این استودیو هم هنوز آماده نمایش بازی جدیدش نیست.

حداقل در دهه گذشته، استودیو ناتی داگ موفق‌ترین استودیو کمپانی سونی محسوب می‌شود. این استودیو چندین تیم توسعه در اختیار دارد و می‌دانیم که آن‌ها پس از عرضه بازی The Last of Us Part 2 مشغول توسعه چندین پروژه جدید بودند که بخش چندنفره بازی The Last of Us هم یکی از این بازی‌ها بود. اولین تصویر مفهومی این بازی سال گذشته در رویداد Summer Game Fest نمایش داده شد و همه تصور می‌کردند که حضور بخش چندنفره بازی The Last of Us و بازی Marvel’s Spider-Man 2 در رویداد پلی استیشن قطعی است. اما در نهایت حتی این بازی هم برای نمایش در رویداد آماده نبود.

توسعه یک بازی چندنفره بزرگ و مستقل تجربه‌ای کاملا جدید برای استودیو ناتی داگ است و مشخصا رساندن این پروژه به سطح کیفی قابل قبول برای این استودیو، زمان زیادی می‌طلبد. با این‌حال، مشکل اصلی ناتی داگ برای عدم نمایش این بازی چیز دیگری بود. استودیو Bungie که برای کمک به دیگر استودیوهای سونی در ساخت عناوین چندنفره خریداری شده، پس از بازدید از پروژه چندنفره استودیو ناتی داگ به آن‌ها اطلاع داده که این بازی در وضعیت حال حاضر توانایی نگه داشتن بازیکنان برای مدت طولانی را ندارد. در نتیجه، افراد تیم توسعه این پروژه به پروژه‌های دیگر استودیو ناتی داگ فرستاده شدند و این بازی هم (که احتمالا برای نمایش در رویداد پلی استیشن آماده بوده) با یک بازنگری کلی مواجه شده است.

 دومین پروژه این استودیو بازی The Last of Us Part 1 بود که برای پلی استیشن 5 و کامپیوتر عرضه شد. وضعیت اسفناک این بازی روی کامپیوتر هم باعث شد تا تیم مسئول آن زمان بیشتری را صرف برطرف کردن مشکلات و باگ‌های آن کنند.

در نهایت، نوبت به آخرین پروژه مخفی استودیو ناتی داگ می‌رسد که هنوز هیچ اطلاعاتی از آن نداریم. اگر فرض کنیم که توسعه این پروژه بلافاصله بعد از عرضه بازی The Last of Us Part 2 در سال 2020 آغاز شده، استودیویی به بزرگی ناتی داگ باید می‌توانست این پروژه را در این مدت به مرحله قابل نمایش برساند. با این‌حال، شاید طولانی‌تر شدن کلی روند ساخت بازی‌هایی AAA و مشکلاتی شیوع کرونا در این سال‌ها برای استودیوهای بازی‌سازی ایجاد کرد، برخی از دلایل غیبت استودیو ناتی داگ در این رویداد باشند.

همان‌طور که می‌بینید، در سال‌های اخیر بسیاری از استودیوهای داخلی سونی (و البته دیگر استودیوهای بازی‌سازی) با چالش‌های زیادی دست و پنجه نرم کردند و پروژه‌های آن‌ها از برنامه عقب افتاده است؛ اما علاوه بر این موضوع، زمان مورد نیاز برای توسعه بازی‌ها هم در مقایسه با گذشته بسیار طولانی‌تر شده است. شاید برگزاری رویدادهایی مانند کنفرانس E3 2016 سونی که در آن عناوین جدید و هیجان انگیزی مانند بازی God of War، بازی Days Gone، بازی Marvel’s Spider-Man، بازی Death Stranding، بازی The Last Guardian، بازی Horizon: Zero Dawn و بازی Detroit: Become Human در آن با نمایش تریلر گیم‌پلی معرفی شدند یا حضور داشتند، دیگر ممکن نباشد. 

روند توسعه بازی‌ها حالا به‌قدری طولانی شده که بعید نیست دوره‌های پنج ساله یا بیشتر برای ساخت بازی تبدیل به امری طبیعی شوند. در این صورت، بسیار بعید و شاید غیرممکن باشد که دوباره شاهد برگزاری رویدادی به بزرگی و هیجان انگیزی کنفرانس سونی در E3 2016 باشیم.
 

عطش همیشگی کمپانی‌ها برای رسیدن به نسل بعدی و پیشرفت‌ بازی‌ها از نظر اندازه و کیفیت گرافیکی، باعث شده تا بازی‌های مدرن به زمان بسیار بیشتری برای توسعه نیاز داشته باشند. در دوران پلی استیشن 3، توسعه بازی‌ها معمولا در بازه‌های زمانی دو تا سه ساله تمام می‌شد و استودیوهای بازی‌سازی مختلف همیشه چیزهای جدیدی برای عرضه داشتند. این بازه در دوران پلی استیشن 4 به سه تا چهار سال و برای برخی بازی‌های بزرگ تا پنج سال هم رسید تا فاصله بین انتشار بازی‌های جدید استودیوهای مختلف افزایش پیدا کند. با این حال، تعداد بالای استودیوهای داخلی سونی به این کمپانی اجازه می‌داد تا همیشه چند بازی بزرگ و مورد انتظار در چنته داشته باشد.
 

اما حالا شرایط فرق می‌کند. حتی با پایان مشکلاتی که در دوران شیوع کرونا گریبان‌گیر استودیوهای بازی‌سازی شده بود، میانگین زمان مورد نیاز برای توسعه بازی‌های نسل نهمی بین پنج تا شش سال باقی می‌ماند و در نتیجه، فاصله بین عرضه بازی‌ها هم بیشتر می شود. به همین دلیل است که سونی برای اولین بار از برنامه‌های همیشگی خود برای معرفی بازی‌های جدید با تریلر گیم‌پلی فاصله گرفت تا حداقل چند بازی جدید را با تریلر از پیش رندر شده معرفی کند. این کمپانی کاملا از انتظاراتی که کاربران از رویداد پلی استیشن داشتند باخبر بود و برای ناامید نکردن هرچه بیشتر آن‌ها، عناوینی مانند بازی Concord، بازی Fairgames، بازی Marathon و بازی Helldivers 2 را تنها با تریلر از پیش رندر شده در این رویداد نمایش داد. این اتفاق درحالی رخ داد که بازی Concord و بازی Fairgames عناوین کاملا جدید از استودیوهای تازه تاسیس هستند و نمایش تریلر CG آن‌ها هیچ اطلاعاتی در اختیار بازیکنان نمی‌گذارد. حتی بازی Marathon از استودیو Bungie هم برای اکثر بازیکنان امروزی ناشناخته است و معرفی آن بدون تریلر گیم‌پلی هیچ هیجانی برای بینندگان ندارد. این کمپانی می‌توانست پیش از برگزاری این رویداد اعلام کند که عناوین فرست پارتی زیادی در رویداد حضور نخواهند داشت تا سطح انتظارات را کنترل کند. 
 

در مجموع، پیشرفت تکنولوژی و قدرتمندتر شدن سریع سخت‌افزار مخصوص بازی، باعث شده تا سازندگان نتوانند با سرعت گذشته بازی‌های خود را برای این سخت افزار توانمند گسترش دهند. حتی کمپانی نینتندو هم که تمرکز خود را به جای ارائه سخت افزار قدرتمند روی توسعه بازی‌های سرگرم‌کننده و با کیفیت گذاشته، برای توسعه بازی The Legend of Zelda: Tears of the Kingdom برای نینتندو سوییچ به شش سال زمان نیاز داشت.