سری بازی فیفا یکی از بزرگترین و پرطرفدارترین مجموعههای تاریخ بازیهای ویدیویی محسوب میشود که فروش سالیانه آن تاثیر زیادی روی برنامههای کمپانی EA میگذارد و بخش زیادی از سود سالیانه این کمپانی را تامین میکند. در سالهای اخیر، تنها بخش آلتیمیت تیم هر نسخه از این مجموعه بیش از یک میلیارد دلار برای کمپانی EA درآمدزایی داشته که به راحتی این سری بازی را در میان سوددهترین عناوین تاریخ بازیهای ویدیویی قرار میدهد. با توجه به افت شدید رقیب سنتی این مجموعه، یعنی سری بازی PES (که از این به بعد با نام eFootball شناخته خواهد شد)، بازی فیفا همواره در میان عناوین پرفروش هفتگی در مناطق مختلف جهان قرار میگیرد و از این طریق هم سود بیشتری به جیب کمپانی ناشر خود واریز میکند.
در کنار بهرهمندی از حق استفاده از نام و لوگو رسمی بسیاری از لیگها و تیمهای سرتاسر دنیا، یکی از دلایل موفقیت این بازی را میتوان نام آشنا و نمادین آن دانست که حتی برای افرادی که از بازیهای ویدیویی سررشتهای ندارند هم آشناست. از طرفی، این مجموعه با ایجاد تغییرات مثبت در گیمپلی و تلاش برای ارتقای تجربه شبیهساز فوتبال به صورت سالیانه، به مرور خود را به عنوان یکی از نمادهای بزرگ بازیهای ویدیویی و دنیای فوتبال تبدیل کرده است. نمادی که ممکن است به زودی و با تغییر نام سری بازی FIFA از بین برود. در هفتههای اخیر، به دلیل افزایش چشمگیر مبلغ درخواستی فدراسیون جهانی فوتبال (FIFA) برای حق استفاده از نام این فدراسیون، شایعات زیادی درباره احتمال تغییر نام احتمالی سری بازی FIFA به گوش میرسد.
کمپانی EA و فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) سالهاست که از قراردادهای مختلفی که با یکدیگر دارند سود میبرند و این تغییر نام ممکن است به هر دو طرف معامله ضرر جبران ناپذیری وارد کند. سؤال اصلی این است که چرا آنها از شرایط موجود راضی نیستند و قصد تغییر این شرایط را دارند؟
بدون در نظر گرفتن تاثیر رقم درخواستی بالای فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) روی سیاستهای کمپانی EA، تصمیم این کمپانی برای تغییر نام سری بازی فیفا تقریبا منطقی بهنظر میرسد. درست است که بازی فیفا در حال حاضر به پرفروشترین و سوددهترین مجموعه کمپانی EA تبدیل شده، اما این کمپانی برای رساندن سری بازی فیفا به موفقیتهای امروزش هیچ کمکی از فدراسیون جهانی فوتبال دریافت نکرده است. فدراسیون فیفا نهتنها در توسعه بازی FIFA به کمپانی EA کمکی نکرده، بلکه مبالغ سنگینی هم برای استفاده از این نام از کمپانی ناشر دریافت کرده است. این قرارداد حق استفاده از نام فیفا برای دورههای زمانی نسبتا کوتاه مدت بسته میشوند و کمپانی EA همواره خطر از دست دادن حق استفاده از نام فیفا برای شبیهساز ورزشی خود را حس میکند. با توجه به تلاشهای این کمپانی برای توسعه یکی از بزرگترین مجموعههای بازی تاریخ، در صورت از دست دادن مجوز استفاده از نام فیفا، این کمپانی ممکن است یک شبه بسیاری از مخاطبین خود را تنها به دلیل در اختیار نداشتن حق استفاده از نام فیفا برای بازی خود از دست بدهد. نامی که آنها به تنهایی به محبوبیت امروزی رساندهاند (در صنعت بازیهای ویدیویی) و یک کمپانی دیگر میتواند به راحتی با استفاده از این نام محصول خود را به فروش برساند. البته در ادامه به دور از انتظار بودن وقوع چنین سناریویی اشاره خواهیم کرد.
از طرف دیگر، فدراسیون جهانی فوتبال هم برای افزایش رقم درخواستی خود دلایل قانع کنندهای دارد. با وجود اینکه سری بازی FIFA بهخاطر کیفیت بالای خود در دهه اخیر به موفقیتهای امروزی دست یافته، اما این موفقیتها بدون در دست داشتن نام رسمی فیفا و حق امتیازهای متعدد این بازی (حداقل پیش از سال 2010) ممکن نمیشدند. این مجموعه حالا تبدیل به یک محصول چند میلیارد دلاری شده است اما فدراسیون جهانی فوتبال درآمد چندان زیادی از فروش نجومی این بازی ندارد. البته فدراسیون جهانی فوتبال قاعدتا نباید هیچ درآمد بیشتری از سود نجومی این بازی داشته باشد! اما با وجود درآمد هنگفت کمپانی EA از هر یک از نسخههای بازی فیفا، این فدراسیون همچنان با تعرفههای قدیمی مجوز استفاده از نام FIFA را به کمپانی EA میفروشد. با توجه به گزارشهای معتبر، کمپانی EA برای استفاده از نام فیفا برای بازی ورزشی خود، سالیانه مبلغ 150 میلیون دلار به فدراسیون جهانی فوتبال پرداخت میکند. هزینهای که با توجه به سود عظیم این کمپانی از بازی فیفا، بسیار ناچیز محسوب میشود.
در گذشته قرارداد میان EA و فدراسیون جهانی فوتبال ساده بود. کمپانی EA حق استفاده از نام فیفا را از فدراسیون فوتبال خریداری میکرد، بازی را میفروخت و سود خود را دریافت میکرد. شرایطی که سالهاست با گسترش بخشهای مختلف بازی فیفا تغییر کرده است. حالا این بازی به یک اکوسیستم بزرگ متشکل از تورنومنتهای مختلف، قراردادهای اسپانسری، همکاری با دیگر سازمانهای فوتبالی و از همه مهمتر، بخش Ultimate Team تبدیل شده است. البته این بازی هنوز هم جای رشد دارد و احتمالا در آینده شاهد ورود NFTها هم به بازی فیفا خواهیم بود. اگر فدراسیون جهانی فوتبال از فرصتهای کسب درآمد متعددی که در اختیار کمپانی EA قرار میگرفت آگاه بود، قطعا چنین قرارداد ساده و ارزانی با این کمپانی منعقد نمیکرد.
اینجاست که مشکلات دو طرف پررنگ میشوند. بر اساس گزارشهای مختلف، فدراسیون جهانی فوتبال برای فروش چهارساله امتیاز نام فیفا بین یک تا دو و نیم میلیارد دلار طلب میکند و کمپانی EA با وجود درآمد نجومی از بازی فیفا، قصد پرداخت چنین مبلغی را ندارد. در این موضوع میتوان حق را به هر دو طرف داد. بازی فیفا بدون این نام هرگز نمیتوانست به چنین طیف گستردهای از مخاطب دست پیدا کند. از طرف دیگر، EA Sports به تنهایی و بدون هیچ کمکی از سوی فدراسیون جهانی فوتبال این سری بازی را به محبوبیت امروزی رسانده است.
اگرچه فدراسیون فوتبال حق دارد که هزینه لایسنس نام خود را با توجه به درآمدهای EA افزایش دهد، اما محدودیتهایی که در استفاده از این نام برای کمپانی ناشر در قرارداد جدید ایجاد خواهند شد صرفا برای دریافت پول بیشتر وضع شدهاند و هیچ دلیل منطقی دیگری پشتشان نیست. محدودیتهایی که درآمدزایی کمپانی EA از مسابقات بزرگ، استریم و همکاری با دیگر کمپانیها را از بین میبرند.
این قرارداد باعث میشود تا کمپانی EA حتی پیش از شروع توسعه قسمت جدید بازی فیفا حدود 600 میلیون دلار فقط برای استفاده از نام فیفا خرج کرده باشد. رقمی که با توجه به محدودیتهای اضافی قرارداد جدید اصلا منصفانه و منطقی بهنظر نمیرسد. به همین دلیل است که تصمیم این کمپانی برای عدم استفاده از نام FIFA برای بازیهای بعدی درست بهنظر میرسد.
البته این موضوع در سال 2022 نمیتواند ضرر چندان زیادی به EA وارد کند. در جامعه امروزی، کوچکترین اخباری درباره سری بازی بزرگی مانند فیفا به سرعت پخش میشود و هر کسی که کمترین علاقهای به این بازی داشته باشد متوجه تغییر نام آن خواهد شد. اگر این اتفاق حدود 20 سال پیش میافتاد، احتمال اینکه فروش بازی فیفا با افت بسیار چشمگیری مواجه شود وجود داشت، اما در حال حاضر حتی مخاطبان معمول و غیرگیمر این بازی هم از طریق منابع مختلف (و تبلیغات بیشتر EA) از چنین تغییر مهمی در نام بازی ورزشی محبوبشان باخبر خواهند شد.
البته این قرارداد هیچ تاثیری روی لایسنسهای تیمهای مختلف در این بازی نخواهد گذاشت. قرارداد EA با فدراسیون فوتبال تنها برای استفاده از نام FIFA و محتوای مربوط به جام جهانی است. دیگر لایسنسهایی که این بازی در اختیار دارد نتیجه مذاکره این کمپانی با بیش از 300 تیم، لیگ، بازیکن و برند مختلف است که هیچ ارتباطی با فدراسیون جهانی فوتبال ندارد. به همین دلیل است که تغییر نام این بازی تقریبا هیچ اهمیتی برای بازیکنان نخواهد داشت و محتوایی که بازی فیفا بهخاطر آن مشهور شده است، در بازیهای بعدی هم وجود خواهد داشت. با وجود قراردادهایی که کمپانی EA با بسیاری از تیمها و لیگهای بزرگ دنیا دارد، حتی اگر بازی FIFA بعدی زیر نظر یک کمپانی دیگر ساخته شود هم نمیتواند با تیمهای تحت قرارداد کمپانی EA مذاکره کند و باید مانند بازی eFootball از نام دیگری برای آنها استفاده کند. محتوای مخصوص جام جهانی هم اهمیت چندانی برای گیمرها ندارد و هیچکس بهخاطر تجربه این تورنومنت بازی فیفا را خریداری نکرده و نمیکند.
با توجه به تمامی موضوعات مطرح شده، احتمال اینکه کمپانی EA دیگر از نام فیفا برای انتشار بازی شبیهساز فوتبال خود استفاده نکند، بسیار بالاست. از طرفی، کمپانی EA اخیرا نام احتمالی آینده این مجموعه را ثبت کرده و ممکن است بازی EA Sports F.C. نام آینده سری بازی فیفا باشد.
بههرحال نام بازی فیفا دیگر دلیل اصلی خریداری شدن آن توسط بازیکنان نیست و سالهاست که بخش Ultimate Team این بازی به مهمترین بخش آن تبدیل شده است. اهمیت این بخش در بازی فیفا به قدری بالاست که حتی احتمال نام گذاری قسمت بعدی این مجموعه با نام FUT 2023 هم وجود دارد.
به هر صورت نگرانی بازیکنان برای نام جدید احتمالی بازی فیفا بیهوده است. این بازی با نام فیفا یا بدون آن قطعا سال آینده منتشر خواهد شد و مطابق رسم هر سال، تنها نگرانی هواداران باید تغییراتی باشد که در گیمپلی آن ایجاد خواهد شد. شاید عدم نیاز کمپانی EA به پرداخت پول به فدراسیون جهانی فوتبال درنهایت باعث افزایش بودجه ساخت و بهبود کیفیت این بازی شود، شاید هم کمپانی EA با همین روال عادی پیش برود و با پیروی از همان مسیر سالیانه قبلی، پول بیشتری به جیب بزند.
خوشبختانه نیازی نیست تا زمان زیادی برای مشخص شدن این موضوع صبر کنیم و با معرفی شدن قسمت بعدی این مجموعه، سرنوشت جدل میان کمپانی EA و فدراسیون جهانی فوتبال و نام نهایی بازی فیفا 23 مشخص خواهد شد.