احتمالا با نگاهی به جدیدترین مدلهای مانیتور، لپتاپ، تلویزیون و حتی تلفنهای همراه با انواع مختلف صفحه نمایش مواجه شدهاید. بهنظر میرسد که با ورود نمایشگرهای OLED و درخواست بسیار زیاد برای این نوع نمایشگر، باید کار نمایشگرهای LCD، IPS و LED را تمام شده دانست. با این حال، گهگداری نامهای دیگری مثل نمایشگرهای QLED، AMOLED و Mini LED هم شنیده میشود و به همین دلیل، ممکن است کنجکاو باشید که تفاوت این نمایشگرها چیست و کدام یک از آنها نسبت به دیگری برتری دارند.
در این مطلب تمام تفاوتها بین این نمایشگرها و تاثیر آنها بر نیازهای کاربر را بررسی خواهیم کرد تا بهترین مانیتور مناسب خودتان را راحتتر پیدا کنید. تفاوت بین نمایشگرهای OLED، QLED، AMOLED و Mini LED میتواند بسیار چشمگیر باشد. در ادامه، به نحوه ساخت هر یک از نمایشگرها و بازار هدف آنها اشاره خواهیم کرد.
نمایشگرهای OLED به دلیل قدمت بیشتر، قیمت پایینتر و همهگیر بودن، در میان انواع اصلی نمایشگرها شناخته شدهتر هستند. نمایشگرهای OLED (دیود صادرکننده ارگانیک نور) ابتدا در سال 1987 ساخته شدند. نام آنها به روش کارشان اشاره میکند. برخلاف نمایشگرهای قدیمیتر، نمایشگرهای OLED به نور پس زمینه احتیاج ندارند و میتوانند به کمک ترکیبات طبیعی ساطع کننده نور، با دریافت جریان الکتریکی نور مورد نیاز برای نمایش تصویر را تولید کنند.
در مقایسه با نمایشگرهای IPS، LCD و LED، نمایشگرهای OLED سیاهی عمیقتر و رنگهای زندهتری نمایش میدهند. این نمایشگرها عملکرد بسیار بهتری در نمایش تصاویر تاریک در بازی و فیلمها دارند.
با این حال، نمایشگرهای OLED چندان انعطافپذیر نیستند و به همین دلیل با وارد شدن کمی فشار احتمال شکستنشان وجود دارد.
با وجود اینکه نمایشگر QLED در سال 2013 توسط کمپانی سونی اختراع شد و جدیدترین نوع نمایشگرهای لیست محسوب میشود، نسبت به دیگر نمایشگرها ارزانتر بوده و عملکرد چندان تاثیرگذاری ندارد. تنها نام این نمایشگر است که شباهت زیادی به OLED دارد و در عمل شباهت دیگری بین آنها دیده نمیشود. این نمایشگرها عملا صفحات LCD هستند که از نقاط کوانتومی استفاده میکنند. نقاط کوانتومی مولکولهای میکروسکوپیکی هستند که با دریافت نور پسزمینه، رنگ متفاوتی از خود ساطع میکنند.
هزینه تولید نمایشگرهای QLED نسبت به دیگر نمایشگرها پایینتر است و بههمین دلیل از آنها برای تولید تلویزیونهای ارزان قیمت استفاده میشود. البته، کیفیت تصویر آنها مثل نمایشگرهای OLED، AMOLED یا Mini LED نبوده و دقت رنگ و عمق رنگ سیاهشان هم به خوبی دیگر نمایشگرها نیست.
لازم به ذکر است که کمپانی سامسونگ چند مدل تلویزیون QLED با نور پسزمینه Mini LED (بهجای LED استاندارد) تولید کرده که گرانتر از QLEDهای عادی هستند، اما دوام بیشتری دارند و بهعنوان نسخه پریمیوم نمایشگرهای QLED شناخته میشوند.
مطالب مرتبط: معرفی جدیدترین مانیتور OLED کمپانی LG
نمایشگر AMOLED (دیود ساطع نور ماتریس فعال) یکی از انواع جدید نمایشگرهاست که در سال 2006 اختراع شد. این نمایشگرها درواقع صفحات OLED هستند که از ماتریس فعال (سیستمی که هر پیکسل را بهصورت مستقل کنترل میکند) بهره میبرند. نمایشگرهای AMOLED کیفیت بالاتری نسبت به نمایشگرهای OLED داشته و انعطافپذیری بسیار بیشتری هم دارند. علاوه بر این، نمایشگرهای AMOLED از فناوریهای بکپلین (اتصالهای فیزیکی که به مدار اجازه میدهند اسلاتها را به هم متصل کند) و یک لایه TFT برتری بزرگتری نسبت به نمایشگرهای OLED دارند. با این حال، عمق رنگ سیاه نمایشگرهای AMOLED در حد نمایشگرهای OLED نیست.
برای درک بهتر کارکرد نمایشگرهای AMOLED بهتر است بدانید که TFT معمولا به نمایشگرهای LCD اشاره میکنند، اما این فیلمها در نمایشگرهای AMOLED برای کمک به کنترل بهتر جریان الکتریکی نمایشگر استفاده میشوند.
نمایشگر Mini LED (که نباید آن را با micro-LED اشتباه بگیرید) در سال 2000 اختراع شد و روش کارش با دیگر نمایشگرهای این لیست تفاوت واضحی دارد. این نمایشگر با بهرهگیری از دهها هزار لامپ LED مینیاتوری پشت یک بستر LCD (شیشهای که برای LCDهای TFT استفاده میشود)، نور پسزمینهاش را تامین میکند. استفاده از این لامپهای LED مینیاتوری بهجای لامپهای LED معمولی دیگر نمایشگرها، شرایط را کنترل بسیار بهتر LEDها و نمایش رنگهای درست، روشنایی دقیق و بخشهای تاریک تصویر فراهم میکند.
نمایشگرهای Mini LED مثل نمایشگرهای OLED در نمایش رنگ سیاه عمیق موفق هستند، اما وقتی صحبت از دقت نمایش رنگ باشد، چندان نمیتوان به آنها اتکا کرد. با اینحال، طراحی خاص آنها اجازه طراحی نازکتر و کممصرفتری را به سازندگان میدهد.
در مجموع، نمایشگرهای OLED در مقایسه با نمایشگرهای QLED، AMOLED و Mini LED عملکرد بهتری دارند. با این حال، هرکدام از این نمایشگرها نقاط ضعف و قوت منحصر به فردی دارند که به هر کدام از آنها در شرایط خاص برتری میدهد. در ادامه مطلب به تمام این موارد اشاره خواهیم کرد و بهتر است با مطالعه دقیق این مطلب، پیش از انتخاب نمایشگر مناسب از تمام نقاط ضعف و قوت هر نمایشگر آگاهی داشته باشید.
لازم به ذکر است که در این مطلب از آمار میانگین هر نمایشگر استفاده شده و ممکن است عملکرد هر مدل لپتاپ، مانیتور، تلویزیون یا هر نمایشگر دیگر منحصر به فرد باشد.
وقتی صحبت از لپتاپ، تلویزیون، مانیتور، تلفن همراه یا دیگر نمایشگرها میشود، به جای اندازهگیری روشنایی با واحد لومن (Lumens) از نیت (Nit) استفاده میشود. هر نیت یک کاندلا بر متر مربع (درخشندگی یک شمع در سطح یک متری) است. هرچه نیت پشتیبانی شده توسط نمایشگر بالاتر باشد، درخشندگی تصویر هم افزایش مییابد. البته روشنایی بیشتر لزوما به معنی بهتر بودن نمایشگر نیست و فاکتورهای مختلفی روی انتخاب نمایشگر تاثیر گذار هستند.
- QLED: اینجاست که بزرگترین نقطه قوت نمایشگرهای QLED خودنمایی میکند. برخی نمایشگرهای QLED میتوانند تا 1000 نیت درخشندگی داشته باشند.
- Mini LED: در حال حاضر نمایشگرهای Mini LED میتوانند تا 800 نیت درخشندگی داشته باشند که آنها را به یکی از پرنورترین نمایشگرهای بازار تبدیل میکند.
- AMOLED: این نمایشگرها میتوانند تا 600 نیت درخشندگی داشته باشند. نه چندان درخشنده، نه چندان تاریک.
- OLED: بحث درخشندگی نمایشگرهای OLED اندکی متفاوت است. بیشتر پنلهای OLED نمیتوانند بیشتر از 200 نیت درخشندگی داشته باشند که بسیار کمتر از درخشندگی دیگر انواع نمایشگرهاست. با این حال، این نمایشگرها عموما تصویر تاریکتری نمایش میدهند و نیازی به درخشندگی بالا برای نمایش تصاویر ندارند.
برنده: از لحاظ درخشندگی، نمایشگرهای QLED بهترین عملکرد را از خود نشان میدهند و بهترین گزینه برای استفاده در اتاقهای پرنور هستند. با این حال، این نمایشگرها زاویه دید چندان گستردهای ندارند و نمیتوان در اتاقهای بزرگ رویشان حساب باز کرد.
هر نمایشگر متفاوت با دیگری ساخته شده، اما در نهایت قرار گرفتن مستقیم صفحه نمایش جلوی چشم کاربر (در حالت نشسته) بهترین زاویه دید در انواع مختلف نمایشگرهاست. تصویر برخی نمایشگرها از کنارهها تاریک یا تحریف میشود. حتی در برخی موارد شاهد تغییر رنگها هم هستیم.. به همین دلیل، بهتر است که هنگام انتخاب پنل نمایشگر به بهترین زاویه دید آنها هم دقت کنید.
- OLED: از هر زاویهای به نمایشگرهای OLED نگاه کنید، یک تصویر واضح و بدون تغییر مشاهده خواهید کرد. به همین دلیل است که نمایشگرهای OLED برنده بی چون و چرای رقابت زاویه دید هستند.
- AMOLED: زوایای دید سالم این نمایشگرها تقریبا با نمایشگرهای OLED برابری میکند. البته احتمال تغییر برخی رنگها در زوایای تنگتر وجود دارد و به همین دلیل نمایشگرهای AMOLED در رتبه دوم این دستهبندی قرار میگیرند.
- Mini LED: اگرچه زاویه دید نمایشگرهای Mini LED بهتر از نمایشگرهای IPS، LCD و LED است، اما در مقایسه با نمایشگرهای OLED و AMOLED حرفی برای گفتن ندارند.
- QLED: نمایشگرهای QLED زاویه دید بسیار محدودی دارند (حدود 55 درجه) که آنها را به یکی از بدترین گزینهها برای تلویزیون اتاقهای بزرگ تبدیل میکند.
برنده: شکی وجود ندارد که نمایشگرهای OLED در تمام زوایا عملکرد بهتری از دیگر گزینهها ارائه میکنند. ترکیب این ویژگی با دقت رنگ بالا و عمق رنگ سیاه تحسین برانگیز، این نمایشگرها را به برنده بلامنازع این بخش تبدیل میکند.
وقتی صحبت از تاخیر، زمان پاسخگویی و نرخ تازهسازی تصویر میشود درواقع سرعت واکنش پنل نمایشگر را مورد بحث قرار میدهیم. تاخیر یا لگ، به تفاوت زمانی بین ارسال سیگنال توسط سیستم و نمایش آن روی صفحه نمایشگر اشاره میکند. زمان پاسخگویی تصویر با میلیثانیه سنجیده شده و بهطور خاص به زمان مورد نیاز برای تغییر رنگ پیکسلها اشاره میکند. در نهایت، نرخ تازهسازی تصویر با هرتز (Hz) سنجیده شده و به تعداد دفعاتی که نمایشگر تصاویر جدید را در هر ثانیه نمایش میدهد اشاره میکند.
در حالت ایدهآل میخواهیم نمایشگری داشته باشیم که تاخیر پایین، زمان پاسخگویی بالا و نرخ تازهسازی تصویر سریعی داشته باشد تا نمایشگر بتواند در سریعترین زمان ممکن تصاویر ورودی را نمایش دهد. از آنجا که مشاهده سریعتر تصاویر دست بالاتر را در مسابقات حرفهای یا بازیهای آنلاین رقابتی به شما میدهند این عدد و رقمها کمک بزرگی در انتخاب بهترین مانیتور گیمینگ و بهترین تلویزیونهای گیمینگ میکنند.
- OLED: این نمایشگرها میتوانند زمان پاسخگویی کمتر از 0.1 میلیثانیه و نرخ تازهسازی تصویر 60، 120 و یا 240 هرتز داشته باشند.
- AMOLED: این نمایشگرها معمولا زمان پاسخگویی کمتر از یک میلیثانیه و نرخ تازهسازی تصویر 60، 120 یا 240 هرتز دارند.
- Mini LED: زمان پاسخگویی این نمایشگرها معمولا بین یک تا چهار میلیثانیه است و نرخ تازهسازی تصویرشان هم تا 240 هرتز میرسد.
- QLED: بهطور میانگین، زمان پاسخگویی این نمایشگرها بین دو تا هشت میلیثانیه است و نرخ تازهسازی تصویرشان از 120 هرتز بالاتر نمیرود.
برنده: همانطور که آمار بالا نشان میدهد، نمایشگرهای OLED سریعترین گزینههای بازار برای گیمرهای حرفهای و علاقمندان به بازیهای آنلاین رقابتی هستند.
مطالب مرتبط: تفاوت تکنولوژی Black eQualizer و Light Tuner در مانیتورهای BenQ چیست؟
دقت رنگ به توانایی پنل در نمایش دقیق تن، رنگ و سایههایی که سیستم میخواهد نمایش دهد اشاره میکند. دقت رنگ با واحدهای مختلفی مثل sRGB، Adobe RGB و DCI-P3 (یا فقط P3) اندازهگیری میشود. هرچه آمار صفحه نمایش در هر واحد به 100 درصد نزدیکتر شود، رنگهای آن واقعیتر بهنظر میرسند.
- AMOLED: تکنولوژیای که برای خلق نمایشگرهای AMOLED استفاده میشود منجر به خلق پویاترین رنگهایی که حتی از تصاویر OLED هم زندهتر هستند میشود. در نمایشگرهای AMOLED میتوانید انتظار sRGB 100 درصدی یا ارقامی بسیار نزدیک به آن را داشته باشید.
- OLED: نمایشگرهای OLED برای مدت طولانی بهخاطر رنگهای رنگهای زندهشان شناخته میشدند، اما در سالهای اخیر دیگر نمایشگرها هم فاصلهشان را با OLED کم کردهاند. بهلطف میل نمایشگرهای OLED به نسبت کنتراست بالاتر و توانایی آنها در نمایش رنگ سیاه واقعی، آنها میتوانند رنگهای اشباعشده را بهتر از دیگر انواع پنل نمایش دهند. این نمایشگرها میتوانند sRGB بین 98 تا 100 درصد داشته باشند.
- Mini LED: با اینکه لامپهای LED کوچکتر میتوانند رنگهای شگفتانگیزی خلق کنند، نسبت کنتراست آنها بهخوبی OLED نبوده و به همین دلیل، گاهی اوقات تصاویر آنها بهخوبی نمایشگرهای OLED یا AMOLED نیست. با این حال، نمایشگرهای Mini LED میتوانند بهخوبی رنگهای اشباعشده را نمایش دهند و معمولا sRGB بین 97 تا 100 درصد داشته باشند.
- QLED: در میان این چهار نوع نمایشگر، QLED کمترین دقت رنگ را دارد. البته اختلاف آن با دیگر نمایشگرها فاحش نیست و همچنان میتواند sRGB 95 درصدی یا بالاتر داشته باشد.
برنده: در حال حاضر نمایشگرهای AMOLED بهترین دقت رنگ را در میان نمایشگرها دارند، اما اختلاف آنها با تعقیبکنندگان چندان بزرگ نیست. نمایشگرهای OLED و Mini LED با فاصله کمی در تعقیب AMOLED هستند. اگر این نمایشگرها را در کنار هم با یکدیگر مقایسه نکنید بعید است که متوجه تفاوت آنها شوید.
هنگام بررسی دوام نمایشگر باید به انعطافپذیری (میزان شکنندگی) آن هم دقت کنید. همچنین باید به احتمال سوختگی تصویر هم دقت کنید. سوختگی تصویر یک تغییر رنگ دائمی در نمایشگر است که مانند شبح تصاویر قبلی روی صفحه باقی میماند.
برخلاف نمایشگرهای قدیمی، نمایشگرهای جدید عملا بهخاطر باقیماندن رد تصویر روی نمایشگر بهخاطر حرارت نمیسوزند. برای مثال، در نمایشگرهای OLED اثر سوختگی بهخاطر تخریب ترکیبات آلی رخ داده و باعث از بین رفتن رنگ تصاویر میشود. بهخاطر داشته باشید که همه انواع نمایشگر در این مطلب میتوانند دچار سوختگی تصویر شوند، اما احتمال رخ دادن این مشکل در برخی بیشتر از بقیه است.
- Mini LED: بهلطف تکنولوژیهای استفاده شده در نمایشگرهای Mini LED، حرارت چندان زیادی تولید نمیشود و احتمال کاهش درخشندگی آن هم کمتر از نمایشگرهای OLED است. همچنین نمایشگرهای Mini OLED بیشترین انعطافپذیری را درمیان پنلهای مورد بحث این مطلب دارند.
- QLED: چندین نمایشگر QLED منحصرا برای بستر انعطافپذیرشان ساخته شدهاند، اما بعضی از آنها انعطافپذیری بهتری نسبت به بقیه دارند. در همین حال، با این که احتمال سوختگی نمایشگر QLED صفر نیست، اما بهخاطر تکنولوژی انسداد ذرات استفاده شده در این نمایشگر، احتمال رخ دادن آن بسیار پایین است.
- AMOLED: مانند نمایشگرهای OLED، نمایشگرهای AMOLED هم در سالهای اخیر راه طولانیای را برای کاهش و از بین بردن مشکلات سوختگی طی کردهاند. با این حال، هنوز هم احتمال رخ دادن این اتفاق وجود دارد. البته به لطف تکنولوژیهای نوآورانهای که برای ساخت نمایشگرهای AMOLED به کار گرفته میشود، این نمایشگرها شدیدا انعطافپذیر هستند.
- OLED: نمایشگرهای OLED قدیمی مشکلات سوختگی زیادی داشتند، اما تکنولوژیهای اخیر OLED با اضافه کردن اقدامات پیشگیرانه بیشتر، این مشکل را تا حد زیادی در بخش نرم افزاری و سخت افزاری حل کرده است. با این حال، برای اطمینان از اینکه آیا نمایشگر OLED مستعد سوختگی است باید آن را بهصورت جداگانه بررسی کنید. همچنین، نمایشگرهای OLED در سالهای اخیر انعطافپذیرتر شدهاند اما هنوز هم احتمال آسیب دیدن آنها بهخاطر خمیدگی یا کشیدگی وجود دارد.
برنده: تصمیمگیری در این باره سختتر از دیگر موارد است، اما بهلطف انعطافپذیری و عدم وجود مشکل سوختگی، نمایشگرهای Mini LED با دوامترین گزینههای موجود محسوب میشوند.
هرکسی ممکن است وسوسه شود که ارزانترین نمایشگر را انتخاب کند، اما باید بهخاطر داشته باشید که قیمت پایینتر به معنی کیفیت ساخت پایین و ارزانتر هم هست. گزینههای ارزانقیمت میتوانند جلوی خالی شدن جیبتان را بگیرند، اما احتمالا شانس سوختگی آنها بالاتر از دیگر مدلهاست و اگر هم چنین مشکلی پیش نیاید، کیفیت رنگ پایینتر، درخشندگی کمتر و یا مشکلات دیگر جلوی لذت بردن شما از خریدتان را خواهد گرفت. البته انتخاب نمایشگرهای کوچکتر میتواند تصمیم خوبی برای کاهش قیمت نمایشگر باشد.
البته گرانترین نمایشگر همیشه بهترین گزینه برای شما نیست و گاهی اوقات ممکن است که ارزانترین گزینه همان چیزی باشد که به آن نیاز دارید.
- QLED: این نمایشگرها بسته به نوع مواد بهکار رفته در ساختشان قیمت متفاوتی دارند. با این حال، اگر در ساخت نمایشگرهای QLED از LED استاندارد استفاده شده باشد قیمت آنها بسیار پایینتر میآید. البته کمپانی سامسونگ چند مدل تلویزیون پریمیوم QLED تولید کرده که با استفاده از Mini LED بهجای LED استاندارد، قیمت بسیار بیشتری دارند.
- Mini LED: این تفکر وجود دارد که روند تولید نمایشگرهای Mini LED بیش از حد دشوار است. با این حال، این نمایشگرها بهصورت میانگین 10 درصد ارزانتر از نمایشگرهای OLED هستند.
- OLED: به لطف پیچیدگی روند تولید و البته درخواست بالای بازار، نمایشگرهای OLED حدودا گرانقیمت هستند، اما همچنان بهعنوان یک محصول باکیفیت جایگاه خود را در میان نمایشگرهای پرطرفدار بازار حفظ کردهاند.
- AMOLED: بهخاطر ساختار انعطافپذیر نمایشگرهای AMOLED، هزینه تولید آنها حتی از نمایشگرهای OLED هم بیشتر است و همین موضوع آنها را به گرانقیمتترین گزینه این لیست تبدیل میکند.
برنده: بهخاطر اینکه نمایشگرهای QLED به روشهای گوناگون تولید میشوند، رنج قیمتیشان بسیار گسترده است. به همین دلیل، این نمایشگرها هم میتوانند بسیار ارزانقیمتتر از دیگر نمایشگرهای این مطلب باشند، هم در بعضی مواقع قیمتی برابر با آنها داشته باشند.
متغیرهای زیادی در تعیین نوع نمایشگر مناسب نیازهای شما تاثیر میگذارند. در مجموع، نمایشگرهای OLED بهخاطر دقت رنگ فوق العاده و توانایی نمایش رنگ سیاه واقعی از بهترین گزینههای بازار محسوب میشوند. علاوه بر این، این نمایشگرها بهعنوان گزینه پریمیوم برای دستگاههای مختلف در دسترس هستند.
با این حال، نمایشگرهای Mini LED میتوانند در سالهای آینده به رقیبی جدی برای نمایشگرهای OLED تبدیل شوند. آنها نسبت به پنلهای LCD از LEDهای ریزتری برای تامین نور پسزمینه استفاده میکنند که شرایط را برای طراحی باریکتر و کممصرفتر فراهم میکند.
البته اگر بهدنبال خرید تلویزیونی با بالاترین دقت رنگ هستید، انتخاب نمایشگرAMOLED هرگز نمیتواند به ضررتان تمام شود. این نمایشگرها درخشندگی بیشتری از OLED دارند و میتوانند رنگهای اشباعتری از تمام نمایشگرهای دیگر به تصویر بکشند. هرچند اگر میخواهید گزینه ارزانقیمتتری انتخاب کنید یا بهدنبال نمایشگری هستید که در پرنورترین اتاقها هم بدرخشند، باید به سراغ نمایشگرهای QLED بروید.
پیش از انتخاب لپتاپ، تلویزیون، مانیتور یا هر دستگاه دیگر، با دقت به خواستههایتان از نمایشگر دستگاه فکر کنید.