سال 2021 از جهات مختلف سال بسیار عجیبی محسوب میشود. شیوع ویروس کرونا مانند سال قبل روی همه چیز تاثیر گذاشت و مشکلاتی که در سال 2020 برای کمپانیهای بازی سازی ایجاد کرده بود در سال 2021 هم حس شدند. بسیاری از بازیهای بزرگی که قرار بودند در این سال منتشر شوند به همین دلیل با تاخیر مواجه شدند. بازی Horizon: Forbidden West، بازی The Legend of Zelda: Breath of the Wild، بازی God of War: Ragnarok، بازی Gran Turismo 7 و بازی Elden Ring تنها برخی از عناوین بزرگی هستند که قرار بود در سال 2021 منتشر شوند.
البته این سال چندان هم خالی از عناوین با کیفیت و غافلگیر کننده نبود. برای مثال میتوان به بازی Metroid Dread، یکی از عناوین موفق سال 2021 اشاره کرد که پروسه معرفی، تبلیغات و انتشارش بهکلی در این سال انجام شدند. علاوه بر این، عناوین با کیفیت دیگری مانند بازی Forza Horizon 5، بازی Life is Strange: True Colors و بازی The Great Ace Attorney هم شرایط مشابهای داشتند و در همین سال معرفی و عرضه شدند. با وجود تاخیر چندین عنوان بزرگ و مورد انتظار، در سال 2021 عناوین بزرگ و باکیفیتی عرضه شدند و این سال در به عنوان یک سال موفق برای بازیهای ویدیویی تبدیل کردند. بازی Deathloop، بازی Tales of Arise، بازی Ratchet and Clank: Rift Apart، بازی Halo Infinite، بازی Resident Evil Village و بازی Psychonauts 2 از نمونههای بزرگ و موفق این سال بودند.
البته ویروس کرونا تنها روی پروسه توسعه بازیها تاثیر منفی نگذاشت. کمبود قطعات نیمه هادی در سال 2021 هم ادامه داشت و به همین دلیل تولید کنسولهای نسل نهمی همچنان با محدودیتهای فراوانی روبرو بود. پلی استیشن 5، ایکس باکس سری ایکس و نینتندو سوییچ OLED بسیار کمتر از نیاز بازار تولید شدند و هیچ کجای دنیا به تعداد مورد نیاز در دسترس خریداران نبودند. حتی استیم دک کمپانی Valve که هنوز منتشر نشده است هم بهخاطر همین کمبودها بهجای سال 2021 در سال 2022 منتشر خواهد شد.
در سالی که گذشت هر سه کمپانی سونی، مایکروسافت و نینتندو فراز و نشیبهای زیادی را پشت سر گذاشتند. درست است که بسیاری از آنها بهخاطر شیوع ویروس کرونا بهوجود آمدند، اما اشتباهات این کمپانیها هم در روزهای بدی که سپری کردند بیتاثیر نبود. در ادامه به تصمیمات اشتباهات این سه کمپانی و واکنشهای منفی کاربران در مقابل آنها، اشاره میکنیم.
پلی استیشن
کمپانی سونی در سال 2021 بسیار پراشتباهتر از رقبای بزرگش ظاهر شد. این کمپانی پس از تصمیم به انتشار بازیها با قیمت 70 دلاری با سیل عظیمی از انتقادات مواجه شد اما از این تصمیم خود عقب نشینی نکرد. این کمپانی در مقطعی از سال 2021 قصد داشت تا فروشگاه بازیهای پلی استیشن 3 و PS Vita را هم برای همیشه از دسترس خارج کند، اما در نهایت تنها بهخاطر اعتراض شدید کاربران این دو فروشگاه را آنلاین نگه داشت. یکی دیگر از تصمیماتی که سونی پس از مدتی بهخاطرش عذرخواهی کرد، دریافت هزینه اضافه برای انتقال نسخه پلی استیشن 4 بازی Horizon Forbidden West به پلی استیشن 5 بود. در ابتدا قرار بود انتقال این بازی از پلی استیشن 4 به پلی استیشن 5 رایگان باشد، اما سونی ناگهان اعلام کرد که برای انجام این کار نیاز به پرداخت هزینه 10 دلاری خواهد بود. این موضوع اعتراض شدید کاربران را در پی داشت و در نهایت باعث شد تا سونی آپگرید بین نسلی بازی Horizon Forbidden West را رایگان کند.
البته موارد بالا تنها اشتباهاتی نبودند که سونی در یکسال گذشته مرتکب شد. تاخیرهای متعدد عناوین انحصاری، ادامه دار بودن قیمت گذاری عجیب عناوین بین نسلی، مشکلات و سختی بیش از حد پروسه انتقال فایل ذخیره بازیها از پلی استیشن 4 به پلی استیشن 5 و انتشار بازی MLB The Show 21 از روز اول روی سرویس گیم پس، دیگر اشتباهات سونی در این سال بودند. البته مورد آخری بسیار عجیبتر از بقیه بود. بازی MLB The Show 21 توسط استودیو San Diego سونی ساخته شده، اما از روز اول عرضه روی سرویس گیم پس منتشر شده است کاربران ایکس باکس میتوانند بدون پرداخت هیچ هزینه اضافی به تجربه این عنوان بپردازند. تنها کاربرانی که برای تجربه این بازی باید هزینه کامل آن را پرداخت کنند، کاربران پلی استیشن هستند!
نینتندو
بزرگترین اشتباه نینتندو در این سال معرفی و عرضه کنسول سوییچ OLED بود. زمانی که تمامی کاربران نینتندو منتظر معرفی کنسول نینتندو سوییچ پرو بودند، این کمپانی با معرفی سوییچ OLED بسیار ضعیفتر از انتظارات عمل کرد. با وجود اینکه تفاوتهای این کنسول نسبت به مدل پایه سوییچ بسیار ابتدایی و اندک هستند، قیمت آن از مدل پایه بالاتر و نزدیک استیم دک، کامپیوتر قابل حمل جدید کمپانی Valve است. با وجود جو منفی اولیه پیرامون این کنسول، حالا سوییچ OLED فروش بسیار خوبی را تجربه میکند و در بیشتر خرده فروشیها نایاب است.
تنها اشتباه دیگر نینتندو در سال 2021 نحوه قیمت گذاری و عملکرد کلی سرویس NSO بود. افزایش قیمت 30 دلاری، هزینه خریداری این سرویس را نزدیک به دو سرویس PSN و XBL افزایش داد. البته عملکرد سرویس NSO اصلا نزدیک به سرویسهای دو کمپانی رقیب نبود. پس از انتشار مشخص شد که سرویس NSO تنها یک شبیه ساز بسیار ضعیف برای عناوین کنسول N64 است و اصلا ارزش پرداخت هزینه 50 دلاری را ندارد.
ایکس باکس
تنها تصمیم اشتباه ایکس باکس در سال گذشته نحوه قیمت گذاری جدید سرویس ایکس باکس لایو گلد بود که آن هم پس از اعتراض کاربران به حالت اولیه بازگشت. این اقدام مایکروسافت برای ترغیب کاربران به خرید گیم پس آلتیمیت بود که علاوه بر ایکس باکس لایو گلد، بازیهای گیم پس و EA Play را هم به کاربران ارائه میکند. پیش از اعلام قیمت جدید ایکس باکس لایو گلد، بسیاری از منابع داخلی ایکس باکس ادعا میکردند که مایکروسافت قصد دارد این سرویس را برای تمامی کاربران رایگان کند و تمام تمرکز خود را به گیم پس اختصاص دهد، اما تصمیم عجیب مایکروسافت ناگهان همه را متعجب کرد. این کمپانی پس از مواجه شدن با انتقادات بسیار زیاد به سرعت بهخاطر این افزایش قیمت عذرخواهی کرد و در نهایت این سرویس را برای همه بازیکنان رایگان کرد.
البته این تصمیمات اشتباه در نهایت تنها روی محبوبیت کمپانیها در فضای مجازی موثرند. هیچ کس بهخاطر محبوبیت یک کمپانی خاص برای خرید کنسول اقدام نمیکند و عامل موثر نهایی، بازیهایی هستند که روی هر کنسول در دسترس هستند.
عناوین انحصاری
یکی از دلایل اصلی عقب ماندن ایکس باکس از رقبای خود در نسل هشتم این بود که این کمپانی عناوین انحصاری بزرگ بسیار کمتری نسبت به سونی و مایکروسافت برای ایکس باکس وان منتشر کرده بود. این موضوع در سال 2021 هم ادامه داشت و کاربران ایکس باکس عناوین انحصاری چندان دندانگیری نصیبشان نشده بود. از طرف دیگر، سونی و نینتندو دست پر وارد سال 2021 شده بودند. بازی Monster Hunter Rise، بازی Returnal، بازی Ratchet and Clank: Rift Apart، بازی Metroid Dread، بازی Persona 5 Strikers، بازی SaGa: Frontier Remastered، بازی Deathloop بازی Guilty Gear X Strive، بازی Monster Hunter Stories 2، بازی The Great Ace Attorney Chronicles، بازی NEO The World Ends With You، بازی Disgaea 6 عناوین انحصاری بزرگی بودند که سونی و نینتندو برای کنسولهای خود منتشر کردند. علاوه بر این عناوین، عرضه دوباره بازیهایی مانند بازی Ghost of Tsushima، بازی Final Fantasy Remake Intergrade، بازی The Legend of Zelda: Skyward Sword، بازی Death Stranding و بازی Super Mario 3D World به همراه بازی Bowser’s Fury عناوین انحصاری دیگری بودند که دوباره برای نینتندو سوییچ و پلی استیشن 5 منتشر شدند.
البته سیاست این کمپانیها برای عرضه عناوین انحصاری هم متفاوت بود. سونی در نیمه اول سال 2021 چند انحصاری بزرگ برای پلی استیشن عرضه کرد، اما پس از انتشار بازی Ratchet and Clank: Rift Apart هیچ انحصاری جدیدی از سوی این کمپانی برای پلی استیشن منتشر نشد. تنها عنوان انحصاری پلی استیشن 5 که بعد از این دوره عرضه شد، بازی Deathloop بود که توسط استودیو Arkane توسعه داده شده بود. استودیویی که حالا به عنوان یکی از استودیوهای داخلی ایکس باکس شناخته میشود!
کمپانی نینتندو برای عرضه بازیهای خود پنجره زمانی خالی بین عناوین انحصاری پلی استیشن و ایکس باکس را انتخاب کرد. این کمپانی در نیمه اول سال بازی The Legend of Zelda: Skyward Sword و بازی Super Mario 3D World را دوباره عرضه کرد. پس از عرضه دوباره عناوین قدیمی و چند عنوان کوچکتر، بازی Metroid Dread، بازی Pokemon Brilliant Diamond و بازی Pokemon Shining Pearl عناوین انحصاری بزرگی بودند که توسط استودیوهای داخلی این کمپانی برای نینتندو سوییچ توسعه داده شدند. البته در میان این بازیهای انحصاری، استودیوهای خارجی هم عناوین انحصاری بزرگی برای سوییچ عرضه کردند. بازی Monster Hunter Rise، بازی Monster Hunter Stories 2، بازی No More Heroes 3 و بازی Shin Megami Tensei 5 همگی توسط استودیوهای خارجی و بهصورت انحصاری برای نینتندو سوییچ توسعه داده شدند و لیست عناوین بزرگ این کنسول دستی پرفروش را بسیار پربارتر کردند. انتشار مستمر بازیهای انحصاری برای سوییچ مهمترین برتری کنسول دستی نینتندو نسبت به پلی استیشن 5 و ایکس باکس سری ایکس در سال 2021 بود.
مطالب مرتبط:
بررسی وضعیت ایکس باکس سری اس در سال گذشته: ارزان و امیدوارکننده
بررسی وضعیت ایکس باکس سری ایکس در سال گذشته: شروعی قدرتمند
بررسی وضعیت پلی استیشن 5 در یک سال گذشته: آیندهای درخشان
همان طور که بالاتر اشاره کردیم، ایکس باکس در نیمه اول سال 2021 اصلا انحصاری بزرگی برای رقابت با انحصاریهای سوییچ و پلی استیشن در چنته نداشت. البته این کنسول (علاوه بر سرویس گیم پس) از یک برتری بزرگ نسبت به رقبای خود بهره میبرد. در حالی که کاربران پلی استیشن 5 و نینتندو سوییچ برای تجربه عناوین قدیمی چارهای جز خرید دوباره (عموما نسخه ریمستر) آنها را ندارند، کاربران ایکس باکس میتوانند از ویژگیهایی مانند FPS Boost و Auto HDR بهصورت کاملا رایگان بهره ببرند. این ویژگیها روی بسیاری از عناوین انحصاری قدیمی ایکس باکس در دسترس هستند و در صورتی که این بازیها را روی اکانت خود داشته باشید، نیاز به پرداخت هیچ هزینه اضافهای برای تجربه ویژگیهای گرافیکی جدید نخواهید داشت. گزینهای بسیار مناسب و ارزان برای مصرف کننده که به اندازهای که لیاقتش را داشت به آن توجه نشد.
برخلاف نیمه اول سال 2021، ایکس باکس در ماههای پایانی این سال طوفانی عمل کرد. بازی Forza Horizon 5 موفقترین بازی سال در روزهای ابتدایی انتشار بود. این بازی هم از نظر منتقدان و هم از نظر بازیکنان به عنوان یکی از بهترین عناوین مسابقهای آرکید تاریخ شناخته میشود و در این مدت کوتاه بیش از 10 میلیون بازیکن را جذب خود کرده است. بازی Halo Infinite هم پس از معرفی فاجعه بار سال گذشته به مرور پیشرفت کرد و در نهایت با انتشار ناگهانی بخش چند نفره در سالگرد 20 سالگی مجموعه، طرفداران را غافلگیر کرد. شاید استودیو 343 Industries در پروسه توسعه این بازی اشتباهات زیادی مرتکب شده بود، اما در نهایت، بیش از یکسال دیرتر از تاریخ انتشار اولیه، یک بازی عالی و بینقص را عرضه کرد. علاوه بر موفقیت این دو بازی، بازی Psychonauts 2 و بازی Age of Empires 4 هم که توسط استودیوهای داخلی ایکس باکس ساخته شدند عملکرد بسیار خوبی از خود نشان دادند. با وجود اینکه کمبود عناوین انحصاری بزرگ برای ایکس باکس در بخش بزرگی از سال 2021 حس شد، اما بهنظر میرسد که مایکروسافت بالاخره عرضه انحصاریهای مورد انتظار خود را آغاز کرده و نسل نهم نسلی خواهد بود که کاربران ایکس باکس کمبود بازیهای انحصاری را حس نخواهند کرد.
برنده سال 2021
سونی و نینتندو اشتباهات زیادی در این سال مرتکب شدند اما ایکس باکس تقریبا هیچ عملکرد منفی از خود نشان نداد. با وجود اینکه هر سه کمپانی عناوین انحصاری بزرگی در بازههای زمانی مختلف این سال منتشر کردند، در حال حاضر ایکس باکس با عرضه چهار عنوان انحصاری بزرگ در ماههای پایانی سال وضعیت بسیار بهتری دارد. سونی و نینتندو ماههاست که انحصاری درست و درمانی عرضه نکردهاند و به این زودیها خبری از عناوین انحصاری مورد انتظارشان نخواهد شد. سه عنوان از چهار انحصاری بزرگ ایکس باکس کیفیتی در حد کسب عنوان بهترین بازی سال داشتند و سونی و نینتندو در این زمینه هم آنچنان قدرتمند ظاهر نشدند. حتی بزرگترین نام انحصاری سونی برای کسب عنوان برترین بازی سال، عنوانی بود که توسط یکی از استودیوهای داخلی مایکروسافت ساخته شده بود (بازی Deathloop، استودیو Arkane).
با توجه به تمامی نکات ذکر شده، بهنظر واضح است که مایکروسافت و ایکس باکس در سال 2021 بهتر از رقبای خود عمل کردند. سونی و نینتندو هم با وجود عملکرد قابل قبول، برتری واضحی نسبت به یکدیگر نداشتند.
تنها موضوع واضح و قطعی، پیروزی ایکس باکس در رقابت با پلی استیشن و نینتندو در سال 2021 بود.
بهنظر شما کدام کمپانی عملکردی بهتری در سال 2021 داشت؟