تفاوت‌های بین حافظه‌های DDR4 و DDR5، خصوصا از زمانی که حافظه DDR5 عرضه شد، برای خریداران کمی گیج‌کننده بوده است. در این مطلب درباره آزمایش‌هایی صحبت می‌کنیم که در آن دو حافظه DDR5 و DDR4 با استفاده از پردازنده Core i9-14900K باهم مقایسه شده‌اند. جالب اینجاست که حافظه DDR4 در حال حاضر گرانتر از حافظه DDR5 است. برای مثال، دو حافظه‌ای که در این آزمایش از آن‌ها استفاده شده‌اند، کیت حافظه G.Skill Ripjaws V Series 32GB DDR4-4000 CL16 و کیت حافظه G.Skill Trident Z5 RGB Series 32GB DDR5-7200 CL34 هستند که به‌ترتیب 170 دلار و 130 دلار قیمت دارند.
هدف اصلی این مطلب این نیست که کدام حافظه بهتر با Core i9-14900 جفت می‌شود، بلکه می‌خواهیم ببینیم DDR4 در مقابل نسل بعدی‌اش یعنی DDR5، آن هم در بازی‌های جدید، چه عملکردی را از خود نشان می‌دهد.
برای کسانی که می‌خواهند یک سیستم جدید بسازند، تنها یک توصیه وجود دارد: حافظه DDR5 را انتخاب کنید؛ چون به‌طور کلی سریع‌تر است و آنچنان تفاوت قیمتی زیادی با حافظه DDR4 ندارد. به عنوان مثال، یک کیت 32 گیگابایتی DDR5 با سرعت 5600 مگاهرتز را می‌توانید با قیمتی حول و حوش 70 دلار خریداری کنید. این درحالی است که قیمت یک کیت DDR4 با سرعت 3600 مگاهرتز از 55 دلار شروع می‌شود. علاوه بر این، مادربردهای DDR4 و DDR5 اغلب قیمت‌های مشابهی دارند و مدل‌های DDR5 اکنون به طور گسترده‌تری در دسترس هستند.
در ادامه، به تجزیه و تحلیل 21 بازی می‌پردازیم و می‌بینیم که این دو حافظه دقیقا چه تفاوت‌هایی باهم دارند. با ما همراه باشید.
اولین عنوانی که بررسی شد بازی Assassin’s Creed Mirage بود که در آن حافظه DDR5 تا 13 درصد افزایش عملکرد را ارائه می‌کند و در وضوح 1080p چیزی حدود 7 درصد بهتر عمل می‌کند. همانطور که در نمودار مشاهده می‌کنید، داده‌های مربوط به وضوح 1440p و 4K هم بین داده‌ها موجود است، اما این عملکردها بیشتر به کارت گرافیک سیستم شما بستگی دارند و اهمیت چندانی ندارند.
مطالب مرتبط: راهنمای خرید مادربرد : مهم‌ترین اصطلاحات مادربرد
اگر بازی Assassin's Creed Mirage عنوانی بود که از اجرا شدن در 200 فریم در ثانیه سود می‌برد، می‌توانستیم بگوییم خرید DDR5 اجباری است، اما چنین نیست.
بازی Cyberpunk 2077: Phantom Liberty، یکی از عناوینی است که آنچنان تحت تاثیر حافظه رم قرار نمی‌گیرد. با این حال، یک مزیت واضح با حافظه DDR5 در نرخ فریم‌های بالا دیده می‌شود. در وضوح تصویر 1080p، سیستمی که حافظه DDR5 داشت 9 درصد سریع‌تر بود.
بازی Horizon Zero Dawn عملکرد مشابهی را با هردو حافظه نشان می‌دهد و بیشتر از قدرت Core i9-14900K استفاده می‌کند.
در بازی Far Cry 6 هم کمترین وابستگی به حافظه رم را مشاهده می‌کنیم.
بازی F1 23 نیز عنوانی نیست که به رم حساس باشد، بنابراین تفاوت بسیار کمی بین DDR4 و DDR5 مشاهده می‌شود.
در بازی Assetto Corsa Competizione، میانگین نرخ فریم در ثانیه با DDR5، بهبود عملکردیِ زیادی را شامل نمی‌شود. به این‌صورت که سیستم DDR4 کمی بیشتر از 160 فریم و سیستم DDR5 کمی بیشتر از 170 فریم در ثانیه بازی را اجرا کردند. اگرچه تفاوت قابل توجهی نیست، اما DDR5 عملکرد بهتری داشت.
بازی Watch Dogs: Legion عنوانی است که به CPU محور بودنش معروف است و از از افزایش پهنای باند حافظه DDR5 بیشترین استفاده را می‌کند تا بهبود عملکرد 14 درصدی را در وضوح 1080p ارائه دهد. همچنین در وضوح 1440p نیز دستاوردهای قابل توجهی مشاهده می‌شود.
در بازی A Plague Tale: Requiem، حافظه DDR5 به‌طور متوسط هفت درصد سریع‌تر بود و در زمان‌هایی که کمترین فریم حاصل می‌شد، 15 درصد بهتر می‌کرد.
نتایج بازی Star Wars Jedi: Survivor تفاوت قابل توجهی را در فریم‌های پایین نشان داد. در حافظه DDR5، بازی در وضوح 1080p به‌طور متوسط 11 درصد سریع‌تر اجرا می‌شد، اما نرخ فریم‌های پایین جایی بود که DDR5 درخشید و تقریبا 35 درصد از DDR4 سریع‌تر بود. تفاوت عملکرد در 1440p نیز قابل توجه بود، اگرچه در 4K عملکرد بیشتر به کارت گرافیک بستگی داشت.
در آزمایش‌ها، حافظه DDR5 عملکرد بازی Baldur's Gate 3 را به‌طور قابل توجهی بهبود می‌بخشد و در هردو وضوح 1080p و 1440p افزایش 20 فریم در ثانیه را شامل شد. این یعنی DDR5 بهبود قابل توجه 14 درصدی را در تمام نقاط بازی به‌همراه داشت.
بازی Call of Duty: Modern Warfare 3 از حافظه DDR4 به‌خوبی استفاده می‌کند و تفاوت قابل توجهی بین دو حافظه حس نمی‌شود.
در بازی Resident Evil 4، شاهد افزایش عملکرد 9 درصدی DDR5 در وضوح 1080p و 1440p بودیم. در وضوح 4K، نتایج بیشتر به کارت گرافیک محدود بود.
باوجود اینکه چندین سال از قدمت بازی Shadow of The Tomb Raider می‌گذرد، اما این بازی همچنان یکی از CPU محورترین بازی‌های موجود است. از همین رو، تفاوت عملکرد قابل توجهی را بین حافظه‌های DDR4 و DDR5 مشاهده می‌کنیم، به طوری که DDR5 تا 26 درصد سرعت بیشتری را در وضوح 1080p فراهم می‌کند.
بازی The Callisto Protocol عنوانی نیست که بگوییم به‌طور خاص CPU محور یا حافظه-محور است. به‌همین خاطر حافظه 4000 مگاهرتزی DDR4 عملکرد نزدیکی با DDR5 داشت.
نتایج مربوط به بازی Total War: Warhammer 3 کاملا غیرمنتظره است؛ زیرا در این بازی DDR4 از DDR5 پیشی می‌گیرد و تا 10 درصد عملکرد سریع‌تری را در وضوح 1080p ارائه می‌دهد. این اولین باری نیست که DDR4 در یک بازی از DDR5 سریع‌تر عمل می‌کند، اما این موضوع بیشتر روی بازی‌های قدیمی صادق است.
بازی Hogwarts Legacy را می‌توان عنوانی درنظر گرفت که هر فریم در آن حیاتی است، خصوصا زمانی که رهگیری پرتو (Ray Tracing) فعال شده باشد. DDR5 در این بازی 9 درصد سریع‌تر عمل کرد.
با توجه به CPU محور بودنِ بازی Starfield، شاید بسیاری فکر کنند که حافظه DDR5 افزایش عملکرد قابل توجهی را فراهم می‌کند. با این‌حال، در وضوح 1080p، تنها شاهد هفت درصد افزایش نرخ فریم در ثانیه بودیم.
در بازی The Last of Us Part I، حافظه DDR5 آنچنان که انتظار می‌رفت نسبت به DDR4 برتری نداشت. با این حال، بهبود عملکرد در وضوح 1080p قابل‌توجه‌تر است. به‌این صورت که DDR5 در فریم‌های پایین، 15 درصد سریع‌تر عمل کرد. این درحالی است که میانگین نرخ فریم تفاوت 9 درصدی را نشان می دهد.
در بازی Halo Infinite، فرقی نمی‌کند حافظه DDR5 داشته باشید یا DDR4، زیرا این دو در وضوح 1080p تفاوت خاصی را شامل نمی‌شوند.
مطالب مرتبط: راهنمای خرید بهترین CPU گیمینگ در سال 2023
با اینکه در بازی Hitman 3 به‌هیچ‌وجه به بیش از 200 فریم در ثانیه لازم ندارید، اما برای کسانی که می‌خواهند از حداکثر قدرت سیستم‌شان استفاده کنند، حافظه DDR5 پیشنهاد می‌شود؛ زیرا 12 درصد عملکرد را در وضوح 1080p بهبود می‌بخشد.
بازی Spider-Man Remastered به بهتر اجرا شدن با حافظه DDR5 معروف است. از این رو، در این بازی شاهد افزایش 20 درصدی عملکرد هستیم. حتی با اینکه تا حد زیادی CPU محور است، در وضوح 4K هم شاهد این تفاوت هستیم. جالب اینجاست که بیشترین بهبودِ قابل توجه در سنگین‌ترین بخش‌های بازی، در وضوح 4K مشاهده شد.
خلاصه آزمایشات
در این مطلب 21 بازیِ آزمایش شده را بررسی کردیم و همانطور که پیشبینی می‌شد، حافظه DDR5 معمولاً عملکرد بهتری را در اجرای بازی‌ها از خود نشان می‌دهد. برای اندازه گیری این مزیت، بیایید عملکردها را در 1080p تجزیه و تحلیل کنیم.
اگر میانگین نرخ‌های فریم را مقایسه کنیم، می‌بینیم که حافظه DDR5 به‌طور متوسط هفت درصد سریع‌تر است. با اینکه این تفاوتِ قابل توجهی نیست، اما در این بین برخی از بازی‌ها بودند که بهبودِ دو رقمی در آن‌ها حاصل شد.
بین تمام بازی‌های موجود در بازار، اینکه در برخی از آن‌ها DDR4 از DDR5 عملکرد بهتری داشته باشد عجیب نیست. در آزمایش‌های بالا دیدیم که DDR5 در بازی Total War: Warhammer 3 چیزی حدود پنج درصد کندتر بود. با این حال، بسیاری از تفاوت‌های بزرگِ بین این دو حافظه زمانی مشاهده شد که بازی در سنگین‌ترین حالت خود قرار داشت.
در سنگین‌ترین حالتِ بازی‌ها، حافظه DDR5 به‌طور متوسط 10 درصد سریع‌تر بود. البته در این بین چند بازی مانند بازی Star Wars: Jedi Survivor و بازی Shadow of the Tomb Raider بودند که در آن‌ها تفاوت 15 درصدی هم مشاهده شد. به‌طور کلی، زمان‌هایی که کمترین نرخ فریم از یک بازی گرفته می‌شود، DDR5 سریع‌تر عمل می‌کند.
اصلی‌ترین نتیجه این آزمایشات این است که حافظه DDR5 عموما عملکرد بهتری را در بازی‌های معاصر ارائه می‌کند. این عملکردِ بهتر به‌ویژه در بخش‌های سنگینِ بازی‌ها حس می‌شود. با این حال، اگر همین الان یک حافظه DDR4 با کیفیت (خصوصا 32 گیگابایتی) هستید، لزوم خاصی نیست که حتما روی یک مادربرد گرانتر هزینه کنید تا از DDR5 استفاده کنید. بله، عملکرد سیستم شما افزایش خواهد یافت، اما عملکرد سیستم شما در اجرای برخی از بازی ها مانند بازی Starfield، بازی The Last of Us و بازی 3 Baldur's Gate بیشتر به دیگر اجزای سیستم مانند کارت گرافیک و پردازنده شما بستگی خواهد داشت.
برای کسانی که خود را یک «گیمر حرفه» حساب می‌کنند یا در رشته‌های مختلف ورزش‌های الکترونیکی فعالیت می‌کنند، ممکن است از محدودیت‌های پردازنده‌تان کمی آزرده خاطر شوند. البته این همیشه به سخت‌افزار سیستمی که روی آن بازی می‌کنید بستگی دارد. به طور کلی، اگر می‌خواهید یک سیستم جدید بسازید یا سیستم کنونی خود را ارتقا دهید، حافظه DDR5 انتخاب بهتری است؛ زیرا معمولا بهترین عملکرد را ارائه می‌دهد. در حال حاضر، تفاوت قیمت آنچنانی با DDR4 ندارد و خرید آن کاملا منطقی است.
همچنین پیشبینی می‌شود که بازی‌هایی که در آینده عرضه می‌شوند، به پردازنده قوی‌تر و پهنای باند بیشتری نیاز داشته باشند. این موضوع را در عناوین مدرن مانند بازی Star Wars: Jedi Survivor و بازی Spider-Man Remastered مشاهده کردیم، چیزی که در بازی‌های قدیمی‌تر مانند بازی Far Cry 6 مشاهده نمی‌شود. البته این موضوع که بازی‌های AAA با DDR4 بهتر از DDR5 اجرا می‌شوند، اما قطعا در آینده با عرضه بازی‌های جدیدتر شاهد افزایش این اعداد و ارقام می‌شویم.
